Jacek Salij

Jacek Salij

Profesor nauk teologicznych
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	19 sierpnia 1942 Budy
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	dominikanie
Śluby zakonne	29 listopada 1964
Prezbiterat	25 grudnia 1966
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jacek Salij, właśc. Eugeniusz Salij^[1] (ur. 19 sierpnia 1942 w Budach) – polski prezbiter rzymskokatolicki, dominikanin, profesor nauk teologicznych, pisarz, publicysta. Kawaler Orderu Orła Białego^[2].

Życiorys

Urodził się 19 sierpnia 1942 w Budach na Wołyniu^[3] jako drugie dziecko Józefa Salija i Agnieszki z domu Ostolskiej. Na chrzcie otrzymał imię Eugeniusz, obecne przyjął w zakonie. Ma ośmioro młodszego rodzeństwa: trzech braci oraz pięć sióstr (miał również starszą siostrę, jednak zmarła ona w dzieciństwie)^[4].

W latach 1960–1967 odbył studia teologiczne w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Ojców Dominikanów w Krakowie^[3], które kontynuował w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie^[5]. W 1971 uzyskał doktorat, w 1979 habilitację, a w 1992 profesurę^[3].

Śluby wieczyste złożył 29 listopada 1964, zaś święcenia kapłańskie otrzymał 25 grudnia 1966^[3].

W 1970 został pracownikiem Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (od 1999 Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego)^[5]. W Katedrze Historii Dogmatów w latach 1970–1971 zajmował stanowisko asystenta, a w latach 1971–1979 adiunkta. Następnie w latach 1979–1989 był adiunktem, a w latach 1989–1990 docentem w Katedrze Teologii Dogmatycznej I. W 1990 został profesorem nadzwyczajnym. Objął funkcję kierownika Katedry Teologii Dogmatycznej I^[3].

W latach 1971–1983 był duszpasterzem sekcji kultury Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W 1973 został współpracownikiem miesięcznika „W Drodze” przygotowującym odpowiedzi duszpasterskie do rubryki „Szukającym drogi”. W 1979 był jednym z założycieli ruchu „Gaudium vitae”^[3]. W 1982 został duszpasterzem środowisk nauczycielskich związanych z „Solidarnością”^[5]. W 1983 miał być jednym z ekspertów na Synodzie Biskupów w Rzymie, jednakże z powodu odmowy wydania paszportu nie wziął w nim udziału. Został konsultorem Komisji Nauki Wiary Episkopatu Polski i członkiem Sekcji Dogmatycznej Teologów Polskich^[3].

W 1975 jako sygnatariusz Listu 59 wyraził sprzeciw wobec planowanych zmian w Konstytucji PRL^[5]. W latach 70. i 80. publikował w niezależnych pismach, m.in. w „Zapisie” i „Aneksie”. 20 sierpnia 1980 roku podpisał apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[6]. W latach 1982–1989 działał w podziemnej Radzie Edukacji Narodowej^[5]. W 1988 został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”^[7]. W latach 1993–1996 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego^[3].

Od 25 do 27 marca 2020 prowadził telewizyjne rekolekcje wielkopostne, które nadawane były w paśmie ogólnopolskim TVP3. Były to niespełna 20-minutowe rozważania poruszające podstawowe zagadnienia wiary. Odbywały się one w czasie obowiązywania w Polsce stanu epidemii, ogłoszonego w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Biskupi diecezjalni w komunikatach kierowanych do wiernych zachęcali swoich diecezjan do udziału w tych rekolekcjach, gdyż zaniechane zostało w tym czasie tradycyjne głoszenie nauk wielkopostnych w kościołach^[8].

Wszedł w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz PEN Clubu^[3]. W kadencji 2011–2015 był członkiem Prezydium Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk.

Autor publikacji naukowych, książek popularyzatorskich i tłumaczeń^[5].

Odznaczenia, wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 3 maja 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[9], a 11 listopada 2017 otrzymał od Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Wielki tego orderu^[10][11]. W 2018 został wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości^[12]. W 2022 został odznaczony Orderem Orła Białego^[13].

W 1998 otrzymał nagrodę Fundacji Polcul^[14]. W 2004 został laureatem Feniksa, nagrody przyznawanej przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich^[15].

W 2019 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie^[16].

W 2020 został uhonorowany Specjalną Nagrodą Totus Tuus za „całokształt dorobku naukowego, nieoceniony wkład w formowanie katolickich elit oraz pomoc osobom prześladowanym”^[17].

Publikacje książkowe

• Czy Pan Jezus lubił budyń? Bardzo mądre pytania do Jacka Salija OP, Katowice: Księgarnia Świętego Jacka, „Mały Gość Niedzielny”, 2003.
• Dar Kościoła, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2007.
• Dekalog, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 1989, 1990, 1993, 1997.
• Dlaczego kocham Kościół?, Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2002.
• Dylematy naszych czasów, Poznań: „W Drodze”, 1994.
• Eseje tomistyczne, Poznań: „W Drodze”, 1998.
• Ewangelia Ojców Kościoła, Poznań: „W Drodze”, 2001.
• Ewangeliarz, Poznań: „W Drodze”; Pelplin: „Bernardinum”, 2000.
• Ewangeliarz dominikański, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2012.
• Główne kontrowersje teologiczne wokół komunii niemowląt, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1982.
• Grzech, łaska, sakrament pojednania, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Gwiazdy, ludzie i zwierzęta: o godności człowieka i godności materii, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2009.
• Jestem alkoholikiem. Świadectwa A[nonimowych] A[lkoholików], Poznań: „W Drodze”, 1986.
• Jeśli chcesz osiągnąć życie wieczne... Kazania radiowe, Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2010.
• Królestwo Boże w was jest. Wybór artykułów, Poznań: W drodze”, 1980.
• Legendy dominikańskie, Poznań: „W Drodze”, 1982, 1985, 2002.
• Małżeństwo, rozwód, związki niesakramentalne, Poznań: „W Drodze”; Kraków: „Kairos”, 2000.
• Matka Boża, aniołowie, święci, Poznań: „W Drodze”, 2004.
• Miłujcie nieprzyjacioły wasze: antologia, Kraków: Wydawnictwo Arcana, 2012.
• Nadzieja poddawana próbom, Poznań: „W Drodze” Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, 1998.
• Nasze czasy są O.K., Lublin: TN KUL, 1997.
• O Panu Jezusie to, co najważniejsze, Toruń: Wydawnictwo Ikona, 2014.
• O spowiedzi, Toruń: Wydawnictwo Ikona, 2014.
• Patriotyzm dzisiaj, Poznań: „W Drodze”, 2005.
• Po co Kościołowi papież?, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2011.
• Po co nam Kościół?, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Poszukiwania w wierze, Poznań: „W Drodze”, 1992, 1998.
• Praca nad wiarą, Poznań: „W Drodze”, 1999.
• Problem odmowy służby wojskowej na Soborze Watykańskim II, Warszawa: „Dezerter”, 1987.
• Przystanąć w drodze, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W Drodze, 2014.
• Pytania nieobojętne, Poznań: „W Drodze”, 1986, 1988, 1993, 1997.
• Religie, zbawienie, prawda wiary, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Rozmowy ze świętym Augustynem, Poznań: „W Drodze”, 1985, 1997.
• Rozpacz pokonana, Poznań: „W Drodze”, 1983, 1998.
• Seks, miłość, obyczaje, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2000.
• Spotkania ze Zmartwychwstałym, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2012.
• Szukającym drogi, Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 1982, 1984, 1988, 1993, 1998.
• Śmierć, zmartwychwstanie, życie wieczne, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2001.
• Świadkowie Boga. O sensie i wartości męczeństwa, Kraków: „M”, cop. 2001.
• Świętowanie Pana Boga, Kraków: „Znak”, 2001.
• Tajemnica Emmanuela dzisiaj, Poznań: „W Drodze”, 1989.
• Tajemnice Biblii, Poznań: „W Drodze”, 2003.
• Trud wolności, Kraków: „M”, 2001.
• Uświęcanie czasu, Poznań: W drodze Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, cop. 2009.
• W ćwierćwiecze ustawy o przerwaniu ciąży, Warszawa: Kuria Metropolitalna Warszawska. Wydział Duszpasterstwa, 1980.
• Wiara na co dzień, Poznań: „W Drodze”, 1991.
• Wierność i obietnica. 65 rozmów, Kraków: Arcana, 2010.
• Wojna o pokój? O wojnie i pokoju widzianych oczami chrześcijanina, Kraków: „M”, 2003.
• Wróżby, czary, opętanie, Poznań: „W Drodze”, Kraków: „Kairos”, 2000.
• Wszechobecna miłość, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, 2011.
• Wybierajmy życie!, Poznań: „W Drodze”, 2002.
• Wykład listu do Rzymian = Super Epistolam S. Pauli Apostoli ad Romanos, Poznań: „W Drodze”, 1987.
• Zło, cierpienie, nadzieja, Poznań: „W Drodze”; Kraków: „Kairos”, 2001^[18].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• O. prof. dr hab. Jacek Salij, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-02-25] .
• Książki Jacka Salija dostępne online. nonpossumus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-08)]. [dostęp 2015-02-25]
• Jacek Salij w katalogu Biblioteki Narodowej [dostęp 2015-02-25]