Irena Zadarnowska

Irena Zadarnowska

Data urodzenia	1916 r.
Data i miejsce śmierci	1986 r. Szwajcaria
Zawód, zajęcie	malarka, scenografka
Narodowość	polska
Wyznanie	rzymskokatolickie
Małżeństwo	Stefan Zadarnowski
Odznaczenia

Irena Zadarnowska (ur. 1916, zm. 1986 w Szwajcarii^[1]) – polska malarka, scenografka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.

Życiorys

Przed wybuchem II wojny światowej Irena Zadarnowska mieszkała w Żołudku w okolicach Lidy razem z mężem inżynierem leśnictwa Stefanem Zadarnowskim. Gdy okolice Lidy zostały zaatakowane przez Armię Czerwoną, Zadanowscy uciekli do Wilna. Pracując jako scenografka w teatrze wędrownym Estrada, w 1940 r. poznała Miriam (Maszę) Perewoską, suflerkę w Estradzie. Gdy w czerwcu 1941 r. okupanci niemieccy zajęli Wilno, schroniła się z mężem w leśniczówce w Żołudku. W czasie okupacji niemieckiej zorganizowała wyprowadzenie Maszy i jej córki Lily z wileńskiego getta oraz fałszywe dokumenty i transport Lily do Żołudka. W następnych latach artystka organizowała zatrudnienie dla Perewoskich jako robotnic, a także znajdowała dla nich kryjówki w 10 wioskach. Obawiając się sowieckiej partyzantki, Zadarnowscy przeprowadzili się z Żołudka do Lidy, natomiast Perewoskie zdecydowały się wyjechać do Konstancji i tam w czerwcu 1944 r. Masza podjęła się prac ogrodniczych, podając się za folksdojczkę. Z Lidy Zadarnowscy uciekli do Warszawy. Po śmierci męża w obozie nazistowskim w Dachau artystka dołączyła do Perewoskich w Konstancji i w kwietniu 1945 r. razem z nimi przedostała się do Szwajcarii. Później zamieszkała w Zurychu. Była współorganizatorką Muzeum Polskiego w Rapperswilu, gdzie znajduje się jej artystyczna spuścizna^[1][2].

22 grudnia 1964 r. Irena Zadarnowska została uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. 28 maja 2000 r. odznaczenie to zostało przyznane pośmiertnie jej mężowi^[3].

Zadarnowska zmarła w Szwajcarii w 1986 r. W 2015 r. ocalona przez nią Lily Ganan podarowała Muzeum Polin w Warszawie album zawierający dokumenty i zdjęcia związane z artystką^[1].

Przypisy