Hungaryzm

Hungaryzm (od łac. Hungaria „Węgry”), także: madziaryzm (od węg. Magyar „Węgier”)[1] – element językowy (wyraz, zwrot, konstrukcja składniowa[2]) zaczerpnięty z języka węgierskiego[2][3]. W języku polskim stanowią one niewielką, dość ograniczoną grupę.

Hungaryzmy przenikały do języka polskiego w okresach ożywionych kontaktów Polski i Węgier (głównie XV i XVI wiek). Królami Polski byli między innymi Ludwik Węgierski i Stefan Batory. Później hungaryzmy przenikały do polszczyzny sporadycznie (np. giermek, choć pierwsze poświadczone użycia w języku polskim pochodzą z XVI w., to jednak sam wyraz został w polszczyźnie spopularyzowany dopiero w XIX w. przez Henryka Sienkiewicza).

Do najważniejszych hungaryzmów w języku polskim należą:

  • baca
  • batiar
  • bogracz
  • ciżma
  • czako
  • czardasz
  • czata
  • czekan
  • czikos
  • dobosz
  • gazda
  • giermek
  • hajduk
  • hejnał
  • juhas
  • leczo
  • ogar
  • orszak
  • rokosz
  • szatra
  • szereg
  • szyszak

Przypisy

Zobacz hasła hungaryzm i madziaryzm w Wikisłowniku
  1. ↑ madziaryzm, [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2017-11-23] .
  2. ↑ a b hungaryzm, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-23] .
  3. ↑ JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 180–181, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758  (słow.).

Bibliografia

  • Michał Németh, Zapożyczenia węgierskie w gwarze orawskiej i drogi ich przenikania, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2008 .
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3913270