Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów – symbol państwa powstałego po unii lubelskiej w 1569, łączącej Koronę Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim. Czterodzielny herb zawierał symbol Korony – dwa pola przedstawiające białego Orła na czerwonym tle w koronie oraz dwa pola z wizerunkiem Pogoni – herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego – w kolorze białym na czerwonym lub niebieskim polu. Na tarczy sercowej zwykle znajdował się herb rodowy aktualnie panującego monarchy. Całość była zwieńczona zamkniętą koroną.

Wzór ogólny herbu

• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wzór ogólny bez tarczy herbowej władcy
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wzór ogólny bez tarczy herbowej władcy

Herby składowe

• 
  Herb Polski, Biały Orzeł (Marcin Bielski, Kronika Polska, 1597 r.)
• 
  Pogoń, herb Wielkiego Księstwa Litewskiego (Marcin Bielski, Kronika Polska, 1597 r.)

Herby Zygmunta II Augusta

Herby sprzed unii lubelskiej

• 
  Herb z arrasu wawelskiego, lata 50. XVI w.
• 
  Herb Zygmunta Augusta z 1552 roku

Herb po unii lubelskiej

• 
  Herb Zygmunta Augusta, XVI w.
• 
  Herb Zygmunta Augusta z 1571 roku

Herby królów elekcyjnych

• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stefana Batorego (1575–1586)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania dynastii Wazów (1587–1668)
• 
  Inna wersja herbu Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania dynastii Wazów (1587–1668)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669–1673)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Jana III Sobieskiego (1674–1696)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stanisława Leszczyńskiego (1704–1709)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1795)

Herby powstań narodowych

Zmodyfikowana wersja herbu stosowana była podczas powstania listopadowego. W herbie dwudzielnym znalazły się polski Orzeł i litewska Pogoń. Do idei tej powrócono w czasie powstania styczniowego, bezskutecznie próbując wywołać powstanie na ziemiach zabranych, także na ziemiach ruskich. Wyrazem tych dążeń było tzw. odnowienie unii horodelskiej, w czasie manifestacji patriotycznej w 1861 w Horodle, gdzie przybyła szlachta polska, litewska, wołyńska i podolska. Unia miała obejmować trzy narody: Polaków, Litwinów i Rusinów. Odzwierciedleniem tych wydarzeń oraz pewnej ugody politycznej, było przyjęcie przez Rząd Narodowy nowego herbu, który obok godła Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego przedstawiał postać Archanioła Michała, patrona Rusi^[1][2].

• 
  Orzeł w czasie powstania listopadowego (1831–1832)
• 
  Herb Rzeczypospolitej Trojga Narodów w czasie powstania styczniowego (1863–1864)

Herb Rzeczypospolitej obecny w miastach europejskich

• 
  Zamek Królewski w Malborku, lata 90. XVI w.
• 
  Zamek Królewski na Wawelu, Kraków
• 
  Zamek Królewski w Warszawie, XVII w.
• 
  Kaplica Królewska w Gdańsku, 1681 r.
• 
  Zwinger w Dreźnie, Saksonia, XVIII w.
• 
  Most na Muldzie w Grimmie, Saksonia XVIII w.
• 
  Pocztowy kamień milowy w Pirnie, Saksonia, 1722 r.
• 
  Katedra św. Mikołaja we Fryburgu, Szwajcaria, XVIII w.
• 
  Pocztowy kamień milowy w Lubaniu, 1725 r.
• 
  Pałac Moritzburg, Saksonia, XVIII w.
• 
  Klasztor cystersów w Naumburgu, Saksonia, 1711 r.
• 
  Zamek Królewski w Warszawie, XVIII w.
• 
  Katedra w Dreźnie, XVIII w.
• 
  Ratusz w Wilsdruff, Saksonia, XVIII w.
• 
  Kościół w Nancy, Lotaryngia, Francja, XVIII w.
• 
  Kościół Świętego Ducha w Wilnie, XVIII w.
• 
  Albertina w Wiedniu, Austria, XVIII w.
• 
  Kościół Teatynów w Monachium, Bawaria, XVIII w.
• 
  Pałac Elektorski w Trewirze, XVIII w.
• 
  Palazzo Zuccari, Rzym, koniec XVII w.
• 
  Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Piasecznie, pow. tczewski
• 
  Herb Klemensa Wacława Wettyna w kościele św. Szczepana w Pfaffenhausen, Szwabia, XVIII w.
• 
  Odwach w Poznaniu, lata 80. XVIII w.
• 
  Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, Warszawa, XVIII w.
• 
  Zamek Królewski w Warszawie, XVIII w.
• 
  Łazienki Królewskie w Warszawie, XVIII w.
• 
  Pomnik króla Jana III Sobieskiego w Gdańsku (przeniesiony ze Lwowa), 1898 r.
• 
  Kolumna Adama Mickiewicza we Lwowie, 1904
• 
  Pomnik Henryka Sienkiewicza w Warszawie, 2000 r.
• 
  Zamek Królewski na Wawelu, Kraków

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów

• Rzeczpospolita Obojga Narodów
• Rzeczpospolita Trojga Narodów
• Herb Polski
• Herb Litwy
• Herb Ukrainy

Przypisy