Heksyl

Heksanitrodifenyloamina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 2,4,6-trinitro-N-(2,4,6-trinitrofenylo)anilina Inne nazwy i oznaczenia heksyl, heksanitrodifenyloamina, dipikryloamina, żółcień cesarska
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C12H5N7O12
Masa molowa	439,21 g/mol
Wygląd	ceglastoczerwony proszek
Identyfikacja
Numer CAS	131-73-7 5369-29-9 (sól potasowa)
PubChem	8576
SMILES C1=C(C=C(C(=C1[N+](=O)[O-])NC2=C(C=C(C=C2[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-])[N+](=O)[O-]
InChI InChI=1S/C12H5N7O12/c20-14(21)5-1-7(16(24)25)11(8(2-5)17(26)27)13-12-9(18(28)29)3-6(15(22)23)4-10(12)19(30)31/h1-4,13H InChIKey CBCIHIVRDWLAME-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 1,818 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 60 mg/l (17 °C)[2] Temperatura topnienia 244 °C (rozkład)[2] logP 3,22
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[3] Niebezpieczeństwo Zwroty H H201, H330, H310, H300, H373, H411 Zwroty P brak wiarygodnych danych Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[3] Wybuchowy (E) Silnie toksyczny (T+) Groźny dla środowiska (N) Zwroty R R3, R26/27/28, R33, R51/53 Zwroty S S1/2, S27/28, S35, S36/37, S45, S61, S63 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[1] 0 4 0   Numer RTECS JJ9275000
Podobne związki
Podobne związki	tetryl
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Heksyl, dipikryloamina (HNDP) – kruszący materiał wybuchowy. Stosowany głównie w mieszaninie z trotylem, azotanem amonu i glinem do napełniania torped, min morskich, bomb lotniczych itp.

Mieszanina 40% heksylu i 60% trotylu nosi nazwę heksanit^[4]. Inne mieszaniny z użyciem heksylu, określane Schießwolle 18, 36 i 39 były używane do napełniania niemieckich głowic torpedowych w czasie obu wojen światowych^[5].

Sole amonowe bądź sodowe heksanitrodifenyloaminy są czasem nazywane Aurantia, czyli żółcień cesarska. Związki te były wykorzystywane do barwienia wełny, jedwabiu oraz przede wszystkim skóry na kolor żółty. Barwnik ten odkrył w 1873 r. Emil Kopp^{[potrzebny przypis]}.

Otrzymywanie

Heksyl można otrzymać poprzez nitrowanie difenyloaminy:

${\displaystyle {\xrightarrow[{H_{2}SO_{4}}]{HNO_{3}}}}$

lub w reakcji kwasu pikrynowego z amoniakiem:

2 + NH₃ ${\displaystyle \longrightarrow }$ + 2 H₂O

Przypisy