Heksozy
Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych (piranozy lub furanozy), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami).
Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C6H12O6.
Aldoheksozy
Heksozy należące do aldoz (zawierające grupę aldehydową -CHO) nazywane są aldoheksozami. Związki te mają 4 centra chiralności, w związku z czym istnieje 16 (24) czynnych optycznie stereoizomerów aldoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):
- Alloza
- Altroza
- Galaktoza
- Glukoza
- Guloza
- Idoza
- Mannoza
- Taloza
Ketoheksozy
Heksozy należące do ketoz (zawierające grupę ketonową -CO-) nazywane są ketoheksozami. Związki te mają 3 centra chiralności, w związku z czym istnieje 8 (23) czynnych optycznie stereoizomerów ketoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):
-
- Psikoza
-
- Tagatoza
Bibliografia
- Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 159, ISBN 83-7183-240-0 .
- Catalana: 0114144
- DSDE: hexose