Gnieździska

Ten artykuł od 2013-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Gnieździska
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Łopuszno

Liczba ludności (2011)

879[2][3]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-070[4]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0248504[5]

Położenie na mapie gminy Łopuszno
Mapa konturowa gminy Łopuszno, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gnieździska”
Ziemia50°52′10″N 20°16′15″E/50,869444 20,270833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
XXXI Międzynarodowe Buskie Spotkania z Folklorem. Zespół „Gnieździska” z Gnieździsk k. Łopuszna, 27 maja 2007 r.

Gnieździska – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Łopuszno[5][6].

W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gnieździska, po jej zniesieniu w gromadzie Zajączków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia

Dawna wieś królewska, później rządowa, lokowana w XIV wieku na prawie niemieckim z nadania króla Kazimierza Wielkiego. Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od słowa, wskazującego na miejsce obfitujące w gniazda ptaków lub gniazda – domostwa ludzi. W XVI wieku na terenach wsi istniała kuźnica żelaza.

Bogactwa naturalne

Bogactwem wsi są złoża wapieni, piasku i torfu.

Pobliskie kamieniołomy to: Góra Maćkowa, Dybkowa Góra, Lipia Góra.

Torfowiska znajdują się po obydwu stronach szosy prowadzącej z Gnieździsk do Mieczyna. Są jednymi z niewielu dużych torfowisk śródleśnych, jakie zachowały się w kraju. Po południowej stronie szosy znajduje się znacznie dzikszy, mniej dostępny dla ludzi kilkuhektarowy Żurawski Ług. Po drugiej stronie znajduje się większe torfowisko, gdzie wciąż wydobywany jest torf. Obecnie teren ten jest prawnie chroniony. Można tu spotkać bociany czarne, błotniaki stawowe, żurawie, cietrzewie, a jesienią i wczesną wiosną można usłyszeć przenikliwy głos kruka. W ostatnich latach zagościły na Ługu bobry.

Zabytki

Na terenie wsi istnieje zabytkowa kaplica św. Mikołaja z XIX wieku podlegająca ochronie konserwatorskiej.

Jak w wielu innych miejscowościach gminy Łopuszno, tu również znajduje się cmentarz żołnierzy niemieckich z okresu I wojny światowej. Spoczywa tu 65 żołnierzy armii niemieckiej. Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.412 z 6.10.1992)[7].

Kultura

We wsi od wielu lat działa zespół folklorystyczny „Gnieździska”[8].

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34064
  2. Wieś Gnieździska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 315 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 27 [dostęp 2015-11-09] .
  8. Zespoły ludowe województwa świętokrzyskiego. [dostęp 2013-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-02)].
  • p
  • d
  • e
Gmina Łopuszno
Miasto
Wsie
Osada
  • Fryszerka
Osady leśne
  • Knieja
  • Michala Góra
Części miasta
  • Górki
  • Ludwików
  • Roszka
  • Sadów
Części wsi
  • Chruśnica
  • Czarny Las
  • Dąbrowa
  • Duża Kolonia
  • Działy
  • Folwark
  • Górka (Sarbice Drugie)
  • Górka (Sarbice Pierwsze)
  • Karolinów
  • Komorniki
  • Kresy
  • Kubiniec
  • Łazy
  • Mała Kolonia
  • Nowa Wieś
  • Od Baranki
  • Od Gaci
  • Od Lasu
  • Od Przegród
  • Okrajek
  • Pod Lasocinem
  • Podgóra
  • Przyborowie
  • Rosochy
  • Ruda Górna
  • Sojawa
  • Stara Wieś (Czartoszowy)
  • Stara Wieś (Piotrowiec)
  • Za Górą
  • Zagórki
Osada leśna wsi
  • Wysoka Góra
Przysiółki wsi
  • Borki
  • Nowa Skałka