Funkcja metajęzykowa języka

Funkcja metajęzykowa – funkcja wypowiedzi polegająca na przekazywaniu za pomocą pewnych wyrażeń językowych informacji o samym języku (kodzie), charakteryzujących jego poszczególne elementy lub cechy^[1][2]. Znajduje również zastosowanie przy opisywaniu, parafrazowaniu środków innego języka^[1]. Funkcja metajęzykowa przejawia się w sformułowaniach takich jak „«Bratysława» to słowo rodzaju żeńskiego, ma cztery sylaby”^[1], „Wyraz «serce» może mieć kilka znaczeń”^[3]. Obecna jest w definicjach słownikowych, wyjaśnieniach terminologicznych i przy parafrazowaniu znaczeń słowotwórczych^[1]. Charakterystyczną cechą komunikatów metajęzykowych jest zastosowanie eksplikacyjnych środków językowych i obecność terminów z zakresu komunikacji językowej i lingwistyki^[2].

Mianem metajęzyka określa się użycie języka mające na celu badanie określonego języka przedmiotowego^[1]. W węższym rozumieniu metajęzyk to terminologia używana przez osoby specjalizujące się w pewnej dziedzinie, np. terminologia lingwistyczna, literaturoznawcza, fizyczna itp.^[4]

Funkcję metajęzykową języka zauważył już grecki filolog Apollonios Dyskolos, który wyróżniał zaimki wskazujące, czyli takie odnoszące się do realiów pozajęzykowych, oraz zaimki anaforyczne, opisujące relacje wewnątrzjęzykowe^[4].

Przypisy