Franciszek Dobrowolski

Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1830
Suchypień koło Płocka

Data i miejsce śmierci

11 lipca 1896
Poznań

Zawód, zajęcie

działacz społeczny, polityczny, dyrektor teatru, redaktor

Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Dobrowolski (ur. 20 lipca 1830 w Suchympniu koło Płocka, zm. 11 lipca 1896 w Poznaniu) – działacz społeczny i polityczny, dyrektor teatru, redaktor "Dziennika Poznańskiego", członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1890 roku^[1].

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum w Płocku, a następnie wydział prawa na uniwersytecie w Moskwie. W 1850 podjął pracę w sądownictwie. Działał w Rządzie Narodowym w okresie powstania styczniowego, w 1864 został aresztowany i był więziony przez kilka miesięcy. Po zwolnieniu w obawie przed dalszymi represjami wyjechał na kilka lat do Drezna.

W 1871 osiadł w Poznaniu. Został redaktorem naczelnym "Dziennika Poznańskiego", na łamach którego występował w obronie kultury polskiej w okresie wzmożenia germanizacji. Od 1883 społecznie pełnił funkcję dyrektora Teatru Polskiego w Poznaniu i przyczynił się do jego rozwoju i uzyskania wysokiego poziomu artystycznego. Rozszerzył grono widzów poprzez wprowadzenie tanich biletów na część przedstawień (wtorkowych). Wśród gościnnych artystów za czasów dyrekcji Dobrowolskiego znalazła się m.in. Helena Modrzejewska.

Prowadził działalność publiczną. Był m.in. sekretarzem Centralnego Komitetu Wyborczego, prezesem komitetu wyborczego na miasto Poznań, członkiem Towarzystwa Przemysłowego; należał również do Towarzystwa Pomocy Naukowej dla Dziewcząt, Koła Śpiewaczego i innych organizacji. Organizował wyjazdy wakacyjne ubogiej młodzieży miejskiej do domów wiejskich ziemiaństwa polskiego.

Pochowany na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

Bibliografia

Maria Wosik, Franciszek Dobrowolski, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981, ISBN 83-01-02722-3
Witold Jakóbczyk, Przetrwać nad Wartą 1815-1914, 55. zeszyt cyklu "Dzieje narodu i państwa polskiego", Warszawa 1989

Przypisy

↑ Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswylu za Rok ...., 1899, s. 8.

Linki zewnętrzne

Publikacja F. Dobrowolskiego pt. Król zawoiowany... w zbiorach Biblioteki Narodowej - wersja cyfrowa na Polona.pl

Dyrektorzy Teatru Polskiego w Poznaniu

Karol Doroszyński (1875–1881)
Łucjan Kościelecki (1881–1882)
Aleksander Podwyszyński (1882–1883)
Franciszek Dobrowolski (1883–1896)
Edmund Rygier (1896–1908)
Andrzej Lelewicz (1909–1912)
Nuna Młodziejowska-Szczurkiewiczowa (1912–1914)
Bogumił Bieczyński (1916–1918)
Bolesław Szczurkiewicz (1918–1933)
Robert Boelke (1933–1938)
Władysław Stoma (1938–1939, 1945–1948)
Wilam Horzyca (1948–1951)
Tadeusz Muskat (1951)
Władysław Woźnik (1951–1953)
Aleksander Gąssowski (1953–1956)
Roman Sykała (1956–1958)
Tadeusz Byrski (1958–1959)
Jan Perz (1959–1963)
Marek Okopiński (1963–1967)
Jerzy Zegalski (1967–1970)
Andrzej Ziębiński (1970–1971)
Zbigniew Pawlak (1971–1973)
Roman Kordziński (1973–1981)
Mikołaj Grabowski (1981–1982)
Grzegorz Mrówczyński (1982–1993)
Zbigniew Jaśkiewicz (1993–1997)
Lech Raczak (1997–1998)
Waldemar Matuszewski (1998–2000)
Andrzej Szczytko (2000)
Paweł Wodziński (2000–2003)
Paweł Szkotak (2003–2015)
Marcin Kowalski (od 2015)

Rząd Narodowy (czerwonych prawników)

Rząd Narodowy (wrześniowy)

Przedstawiciele rządów państwa polskiego

do listopada 1918 (przed odzyskaniem niepodległości jako republika)

Prezesi Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego (1807–1815)	hr. Stanisław Małachowski (1807) Ludwik Szymon Gutakowski (1807–1808) ks. Józef Antoni Poniatowski (1808–1809) gen. Stanisław Kostka Potocki (1809–1813)
Prezesi Rządu Narodowego Królestwa Polskiego (1830–1831)	ks. Adam Jerzy Czartoryski (1830–1831) Józef Chłopicki (1830–1831)^[A] gen. Jan Stefan Krukowiecki (1831) Bonawentura Niemojowski (1831) gen. Jan Nepomucen Umiński (1831)^[B] gen. Maciej Rybiński (1831)^[C]
Prezesi Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (1846)	Jan Tyssowski (1846) Ludwik Gorzkowski (1846) Aleksander Grzegorzewski (1846) Jan Tyssowski (1846)^[A]
Prezesi Komitetu Narodowego w Poznaniu (1848)	Gustaw Potworowski (1848)
Prezesi Rządu Narodowego (1863–1864)	Stefan Bobrowski (1863)^[D] Ludwik Mierosławski^[A] Marian Langiewicz (1863)^[A] Stefan Bobrowski (1863)^[E] Agaton Giller^[F] Franciszek Dobrowolski (1863)^[C] Piotr Kobylański^[C] Karol Majewski^[C] Franciszek Dobrowolski (1863)^[C] Romuald Traugutt (1863–1864)^[G] Bronisław Brzeziński (1864)^[C]
Premierzy Królestwa Polskiego (1917–1918)	Jan Kucharzewski^[H](1917–1918) Antoni Ponikowski (1918) Jan Kanty Steczkowski (1918) Jan Kucharzewski (1918) Józef Świeżyński (1918) Władysław Wróblewski (1918)

↑ ^a ^b ^c ^d dyktator
↑ Wódz naczelny z pełnią władzy cywilnej.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f przewodniczący Rządu Narodowego
↑ przewodniczący Komisji Wykonawczej (Tymczasowego) Rządu Narodowego
↑ przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego
↑ przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego (od 10 maja 1863 przewodniczący Rządu Narodowego)
↑ dyktator Rządu Narodowego
↑ Prezydent Ministrów