Franciszek Ścigalski

Franciszek Ścigalski
Imię i nazwisko

Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski

Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1782
Grodzisk Wielkopolski

Data i miejsce śmierci

27 sierpnia albo 27 września 1846
Gniezno

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, skrzypek, kapelmistrz, pedagog muzyczny[1]

Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski (ur. 29 stycznia 1782 w Grodzisku Wielkopolskim[1], zm. 27 sierpnia[2] albo 27 września[1] 1846 w Gnieźnie) — polski kompozytor, skrzypek i dyrygent (m.in. w katedrze gnieźnieńskiej)[1][2][a].

Życiorys

Franciszek Ścigalski urodził się w Grodzisku Wielkopolskim[1][2], Jego ojciec był muzykiem pochodzącym z Lwówka, wysokim urzędnikiem w Grodzisku i dyrektorem kapeli[1]. Uczył się w Obrze, gdzie istniał klasztor cysterski i gdzie jego wuj był kopistą nut[1]. Później uczęszczał do Gimnazjum im. Marii Magdaleny w Poznaniu[1]. Nauczycielem muzyki był tam A. Braun, dyrygent kapeli kolegiackiej[1]. Podjął działalność jako nauczyciel śpiewu i prowadzący zespół wokalno-instrumentalny w swym gimnazjum oraz jako nauczyciel gry na skrzypcach[1]. Został członkiem kwartetu smyczkowego założonego przez ks. Antoniego H. Radziwiłła[1][2]. W 1821 został dyrygentem kapeli katedralnej i piastował to stanowisko do 1827[2]. Od 1825 powrócił na stanowisko nauczycielskie w gimnazjum[1].

1 czerwca 1834 przeniósł się do Gniezna[1][2]. Objął tam prowadzenie kapeli katedralnej oraz stanowisko pierwszego skrzypka (tytułowanego wirtuozem)[1][2]. W czasie pracy w Gnieźnie zwiększył skład zespołu, zaktualizował repertuar o najnowsze utwory oraz wzbogacił go o własne kompozycje i aranżacje[1]. Zajmował się także zbiorami bibliotecznymi i powiększał je[1]. Był założycielem kapitularnej szkoły muzycznej i podjął się w niej nauki gry na skrzypcach, instrumentach dętych oraz śpiewu[1]. Był ceniony przez społeczeństwo Gniezna[1].

Jego żoną była Agnieszka Marcjanna Ogrodowicz, córka burmistrza Pyzdr Karola Ogrodowicza[3][4][5]. Muzyczne tradycje rodziny kontynuował syn Tytus Arkadiusz (kopista nut)[1]. Synowa była członkinią chóru katedralnego w Gnieźnie, a przyrodni brat Józef organistą w Grodzisku Wielkopolskim[1].

Twórczość

Kompozycje Ścigalskiego zachowały się w archiwach klasztoru paulinów w Częstochowie i zbiorach pochodzących z Grodziska Wielkopolskiego[2]. Przechowują je także archiwa archidiecezjalne w Poznaniu i Gnieźnie, Biblioteka Kórnicka i klasztory w Obrze, Gostyniu i poznańska fara[1]. Wśród nich są[2]:

  • Missa solemnis in G (z Grodziska)
  • Missa in B (z Grodziska)
  • Missa in Es (z Grodziska)
  • Salve Regina (z Grodziska)
  • Symphinia in D (z Grodziska)
  • Te Deum laudamus (z Grodziska)
  • Litania ex D (z Grodziska)
  • Veni Creator
  • Symphonia Grande (opublikowana w 1969 w Krakowie)
  • Requiem[6]

Uwagi

  1. Encyklopedia Muzyki pod red. Andrzeja Chodkowskiego wspomina również o Franciszku Ścigalskim, grającym w kapeli katedralnej w Krakowie w 1726 roku, którego synem albo wnukiem był opisywany Franciszek Ścigalski

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Ścigalski Franciszek. W: Elżbieta Dziębowska (red.): Encyklopedia muzyczna PWM. Kraków: PWM, 1979-2012.
  2. a b c d e f g h i Andrzej Chodkowski (red.): Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 882. ISBN 83-01-11390-1.
  3. Metryka chrztu Karola Stanisława Ścigalskiego nr 154/1807, syna Franciszka i Agnieszki z Ogrodowiczów w: Akta Stanu Cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Pyzdry. Miejsce przechowywania: Archiwum Diecezjalne we Włocławku.. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. [dostęp 2022-10-07]. (pol.).
  4. Marek Jerzy Minakowski: Franciszek Salezy Błażej Wincenty Ścigalski (ID: psb.34426.1). Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 2022-10-09. [dostęp 2022-10-09]. (pol.).
  5. Metryka chrztu Tytusa Arkadiusza Ścigalskiego, syna Agnieszki Ogrodowicz nr 53/1814. Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej Poznań - Kolegiata św. Marii Magdaleny. Miejsce przechowywania: Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu. Baza Systemu Indeksacji Archiwalnej. [dostęp 2022-10-12]. (pol.).
  6. Ścigalski Franciszek, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-05-09] .
  • p
  • d
  • e
Polska muzyka klasycyzmu
Kompozytorzy
Teoretycy
Ważniejsze opery
Budowniczowie instrumentów
Obcokrajowcy działający
w Polsce
Zobacz też
Inne sztuki
  • ← Barokowa muzyka polska
  • Romantyczna muzyka polska →
  • p
  • d
  • e
Kultura muzyczna Poznania
Kompozytorzy związani z Poznaniem
Lutnictwo
Instytucje muzyczne
Konkursy i festiwale muzyczne
Inne
  • ISNI: 0000000110439517
  • VIAF: 21450279
  • LCCN: n98014980
  • GND: 1037013808
  • NKC: xx0179013
  • PLWABN: 9810683978005606
  • NUKAT: n2004050287
  • RISM: people/30002948
  • PWN: 3983928