Fluoroza

Ten artykuł należy dopracować: od 2023-11 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, od 2023-11 → poszerzyć o istotne informacje, od 2023-11 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Fluoroza zębów

Fluorosis
Fluoroza zębów
Klasyfikacje
ICD-10	K00.3 Dental fluorosis

Fluoroza – choroba, której objawy występują w szkliwie zębów, kościach i ścięgnach, których przyczyną jest zbyt duża zawartość fluoru w wodzie pitnej i pożywieniu. Choroba w swojej najlżejszej postaci objawia się plamami kredowymi na zębach. Plamy te wywołują nadżerkę szkliwa. Powoduje to zwiększenie kruchości i twardości szkliwa. U dorosłych fluoroza prowadzi do uszkodzenia nerwów. Choroba najbardziej niebezpieczna jest dla dzieci, które się intensywnie rozwijają, a także dla młodzieży.

Rodzaje fluorozy

• hydrofluoroza
• f. pokarmowa
• f. przemysłowa
• f. powodowana przez lekarstwa

Fluoroza zębów

• plamistość szkliwa; powstaje przy stężeniu F^- w wodzie 1,5-2 ppm
• uszkodzenie szkliwa
• jasne i ciemne pasma na koronach zębów
• nadżerki
• złamania
• znaczne pochłanianie barwników

Zatrucie ostre

Pojawia się przy większych ilościach F podanych jednorazowo, np. przy okazji wypadku przemysłowego czy zażycia zbyt dużej ilości preparatu z fluorem (lub zrobienie tego w niewłaściwy sposób np. wypicie płukanki).

Objawy

• biegunka
• bóle brzucha
• wymioty
• hipokalcemia

W razie kontaktu z układem oddechowym dodatkowo:

• uszkodzenie śluzówek,
• obrzęk płuc.

Fluoroza przewlekła

• apatia
• ataksja
• bóle w układzie kostnym, a także mięśniowym i głowy
• deformacje kości i stawów (np. koślawość kolan, deformacje kręgosłupa, podudzi, klatki piersiowej)
• drżenia
• kaszel
• niedobór magnezu
• nieżyt nosa
• odczyny okostnowe i śródkostne
• osłabienie
• osteomalacja w przypadku niedoboru wapnia
• osteoskleroza
• parestezje
• senność
• skostnienia, zwapnienia
• wyrośla kostne
• uszkodzenie nerek
• uszkodzenie wątroby
• zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
• zaburzenia równowagi jonowej
• zaburzenia wzroku
• zahamowanie wzrostu chrząstki nasadowej kości
• zapalenie dziąseł
• zaparcia

Działanie nadmiaru fluoru

Na zęby

Fluor utrudnia mineralizację szkliwa: w nadmiarze uszkadza komórki tworzące szkliwo, ameloblasty, hamuje także działanie enzymów, np. fosfataz, oraz przeszkadza też we wzroście kryształów.

Na kości

Ekspozycja na nadmiar fluoru prowadzi do pogrubia się warstwy korowej w kościach, oraz zwiększenia gęstości istoty gąbczastej.

Na enzymy

Udowodniono, iż fluor kompleksuje wiele metali (m.in Ca, Cu, Fe, Mg, Mn), reakcja taka zachodzi też prawdopodobnie w organizmie ludzkim. W związku z tym uniemożliwia on tym metalom przyłączenie się do enzymu, dla którego jest kofaktorem, tym samym uniemożliwiając działanie enzymu. Nieszczęśliwie dotyczy to ważnych enzymów, m.in. utleniających wchodzących w skład różnych szlaków metabolicznych, także z syntezą ATP.

Zapobieganie

• Unikanie rejonów o wysokim stężeniu fluoru czy to naturalnym, czy, co wiele gorsze, ze źródeł przemysłowych
• Niespożywanie fluorowanej wody
• Umiar w korzystaniu z preparatów z fluorem (dzisiaj fluor dodaje się głównie do past do zębów)

Zobacz też

• szkodliwe działanie fluoru w atmosferze – freony

Bibliografia

• "Ekologia medyczna- wybrane zagadnienia" pod redakcją Alicji Kurnatowskiej i Piotra Kurnatowskiego, rozdział 7. "Wpływ nadmiaru fluoru na stan zdrowia i rozwój dzieci", Danuta Chlebna-Sokół