Eugène Ionesco

Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1909
Slatina

Data i miejsce śmierci

28 marca 1994
Paryż

Narodowość

rumuńska

Język

francuski

Alma Mater

Uniwersytet Bukareszteński

Dziedzina sztuki

dramaturgia

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Eugène Ionesco (rum. Eugen Ionescu, IPA: [e .uˈd͡ʒ e n i .oˈn e s k u]; ur. 26 listopada 1909 w Slatinie, zm. 28 marca 1994 w Paryżu) – francuski dramaturg awangardowy pochodzenia rumuńskiego, współtwórca teatru absurdu.

Życiorys

Jego ojciec, Eugène Ionesco senior, był Rumunem, a matka Marie-Thérèse Ipcar, Francuzką pochodzenia rumuńskiego i greckiego. Lata dziecięce spędził we Francji, ale w 1925 wrócił do Rumunii. Studiował na uniwersytecie w Bukareszcie, po studiach w latach 1936–1938 pracował jako nauczyciel języka francuskiego w liceum. Zajmował się również krytyką literacką. W 1936 ożenił się. Do Francji wrócił w 1938, dzięki otrzymanemu stypendium na przygotowanie doktoratu pt. Motyw śmierci i grzechu w literaturze francuskiej od czasów Baudelaire’a. Nigdy go nie ukończył, jednakże podjął decyzję o pozostaniu w Paryżu na stałe. Tam zastała go wojna. Wrócił jeszcze do Rumunii, ale w 1942 przyjechał z powrotem do Francji, gdzie został do końca życia.

W 1949 napisał swój pierwszy dramat pt. Łysa śpiewaczka. Miał on premierę rok później w teatrze Noctambules w reżyserii Nicolas Bataille'a, jednakże nie odniósł sukcesu. Również kolejne dramaty: Lekcja z 1951 wystawione w Théâtre de Poch oraz Krzesła z 1952 mające premierę w Théâtre Nouveau Lancry zostały chłodno przyjęte. Pierwszą sztuką Ionesco która odniosła sukces, dzięki pochlebnej recenzji Jean Anouilh były Ofiary obowiązku z 1953. Również Amadeusz albo Jak się go pozbyć, którego wyreżyserował Jean-Marie Serreau w Théâtre de Babylone, został dobrze przyjęty. Kolejne sztuki dramaturga cieszą się popularnością.

W 1955 wystawiono w Paryżu kolejne dwie sztuki, Kubuś, czyli uległość oraz jej kontynuacje Przyszłość w jaju, albo Różnych ma Pan Bóg stołowników. W 1956 miała premierę Improwizacja, rok później Nowy lokator, zaś w 1959 Morderca nie do wynajęcia. W 1960 wystawiono w Théâtre de France premierę Nosorożca w reżyserii Barraulta. W 1962 zaprezentowano Pieszo w powietrzu oraz Król umiera, czyli ceremonie. Dramaty Ionesco oraz zbiór jego opowiadań pt. La photo du Colonel po raz pierwszy opublikowano w wydawnictwie Gallimard. W 1957 dramatopisarz został przyjęty w poczet „Collège de 'Pataphysique”. W 1970 wybrano go do Akademii Francuskiej (fotel 6)^[1].

Oficer Legii Honorowej, Komandor Orderu Sztuki i Literatury oraz Orderu Narodowego Zasługi^[1].

Zmarł w 1994. Został pochowany na cmentarzu Montparnasse w Paryżu.

Teatr Ionesco

Marionetkowe postacie poruszające się w absurdalnym świecie pełnym strachu i grozy. Sytuacje banalne, często przedstawione w komicznym świetle, przeradzają się w tragedię. Farsa i parodia przeplata się z satyrą pełną okrutnych akcentów. Obrazuje osaczenie i samotność człowieka we współczesnym świecie.

Twórczość

Dramaty

Łysa śpiewaczka (La cantatrice chauve, 1950)
Lekcja (La leçon, 1951)
Krzesła (Les Chaises, 1952)
Ofiary obowiązku (Victimes du devoir, 1953)
Mistrz (Le Maître, 1953)
Amadeusz albo Jak się go pozbyć (Amédée ou Comment s'en débarrasser, 1954)
Nowy lokator (Le Nouveau Locataire, 1955)
Kubuś, czyli uległość (Jacques ou la Soumission), 1955
Improwizacja (L'impromptu de l’Alma, 1956)
Przyszłość w jaju, albo różnych ma Pan Bóg stołowników (l’Avenir est dans les Oeufs, 1957)
Nosorożec (Rhinocéros, 1959)
Król umiera, czyli ceremonie (Le roi se meurt, 1962)
Pieszo w powietrzu (Le Piéton de l’air, 1963)
Pragnienie i głód (Le Soif et la Faim, 1966)
Gra w zabijanego (Jeux de massacre, 1970)
Szaleństwo we dwoje (Délire à deux, 1962)
Mackbett (1972)
Człowiek z walizką (L’Homme aux valises, 1977)