Emanuel Machek

Emanuel Machek

Data i miejsce urodzenia	7 marca 1852 Sambor
Data i miejsce śmierci	31 lipca 1930 Lwów
profesor nauk medycznych
Specjalność: okulistyka
Alma Mater	Uniwersytet Wiedeński
Doktorat	1877
Habilitacja	1884
Profesura	1898

Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Lwowski
Okres zatrudn.	1877-1922
Rektor
Odznaczenia

Emanuel Emeryk Jan Machek (ur. 7 marca 1852 w Samborze, zm. 31 lipca 1930 we Lwowie) – lekarz okulista, od 1898 profesor okulistyki Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, twórca i realizator polskiego programu leczenia jaglicy.

Życiorys

Studiował w Wiedniu, tam też w 1877 uzyskał doktorat. Praktykę okulistyczną odbył w Krakowie i Heidelbergu. W 1882 habilitował się w UJ. W latach 1892–1928 był prymariuszem Oddziału Ocznego Szpitala Powszechnego we Lwowie, zaś w latach 1898–1922 był kierownikiem Katedry Okulistyki, profesorem Uniwersytetu Lwowskiego, zaś w roku akademickim 1920/1921 rektorem UJK.

Był światowym autorytetem w dziedzinie okulistyki, teoretykiem (opis półpaśca ocznego) i wybitnym operatorem (m.in. operacje zaćmy). Jego nowatorskie metody operacji oczu są stosowane do dziś (np. operacja przy opadnięciu powieki). Lwowska uniwersytecka klinika okulistyczna Macheka (położona w kamienicy przy ul. Akademickiej 11), którą założył w 1898 i którą przez 28 lat kierował, w 1914 była jedną z czterech najważniejszych klinik (obok klinik w Berlinie, Amsterdamie i Nowym Jorku).

Grobowiec prof. Emenuela Macheka na cmentarzu Łyczakowskim (2005)

Zmarł w wyniku wypadku, gdy podczas spaceru z małżonką we Lwowie został potrącony przez motocyklistę^[1]. Został pochowany 3 sierpnia 1930 na Cmentarzu Łyczakowskm^[2].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1928)^[3]
Order Złotych Palm Akademickich (Francja)

Przypisy

↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 176, s. 6, 2 sierpnia 1930.
↑ Po zgonie ś. p. prof. dr. Emanuela Macheka. „Gazeta Lwowska”. Nr 177, s. 4, 3 sierpnia 1930.
↑ M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 175 „za zasługi na polu pracy obywatelsko-naukowej w dziedzinie okuIistyki”.

Bibliografia

Zmarli. „Polska Gazeta Lekarska”. Nr 32, s. 628, 10 sierpnia 1930.
Adam Bednarski. † Emanuel Machek 1852–1930. „Polska Gazeta Lekarska”. Nr 42, s. 789–790, 19 października 1930.
Stanisław Marian Brzozowski: Emanuel Emeryk Machek. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2021-02-09].
Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 23. ISBN 978-83-7188-964-6.
Marta Nadraha, Jaryna Hrynoweć: Емануїл Махек – фундатор сучасної офтальмології Львова. medlib.lviv.pro, 2017-03-17. [dostęp 2021-02-09]. (ukr.).