Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej

Ten artykuł od 2016-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej (niem. Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit) – jest pierwszym związkiem stowarzyszeń i ponadpartyjną inicjatywą polskich oraz niemieckich organizacji, które połączyły swoje doświadczenia i umiejętności, swoje zasoby finansowe i ludzkie zgodnie z zasadą „siła we wspólnocie, razem jesteśmy w stanie zdziałać więcej”.

DWPN współpracuje z instytucjami i organizacjami nie tylko z Polski i Niemiec, ale też z innych krajów europejskich. Biura Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej znajdują się w Gliwicach i Opolu.

„...Dom dla Niemców, Polaków oraz innych przyjaciół i sąsiadów, który służy dialogowi o tym, skąd pochodzimy, gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy...” powiedział Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec prof. dr Roman Herzog podczas uroczystości otwarcia Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach 17 lutego 1998 roku, w której uczestniczyła w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Aleksandra Kwaśniewskiego, prof. Danuta Hübner.

14 grudnia 1999 roku odbyła się oficjalna inauguracja działalności Centrum Europejskiego w siedzibie DWPN w Gliwicach, którą uświetnił swoją obecnością Minister Jan Kułakowski, Pełnomocnik Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ds. Negocjacji o Członkostwo w Unii Europejskiej. W roku 2002 otwarto polskie biuro Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej, które stało się centrum aktywnego dialogu polsko-niemieckiego przy współudziale mniejszości niemieckiej.

W roku 2009 gliwickie biuro DWPN zostało przeniesione ze swojej pierwszej siedziby przy ulicy Rybnickiej do jednego z budynków zrewitalizowanego kompleksu kopalnianego usytuowanego przy ulicy Bojkowskiej w Gliwicach. W roku 2012 Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej został nagrodzony Złotym Laurem Umiejętności i Kompetencji za wkład w rozwój stosunków polsko-niemieckich i pogłębianie integracji Polski z Unią Europejską poprzez budowanie społeczeństwa obywatelskiego, rozwój samorządności i prowadzenie dialogu interkulturowego.

Działalność

Celem Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej jest od zawsze przyczynianie się do wzajemnego zrozumienia różnych grup ludności i wzbudzanie świadomości, że Śląsk ma tylko jedną przyszłość: wspólną. Wszystko, co dzieje się na Śląsku, w Polsce, Niemczech i Europie w równym stopniu dotyczy każdej grupy tu żyjącej. Śląsk, jako wielokulturowy obszar pogranicza, zawsze będzie odgrywać szczególną rolę w stosunkach polsko-niemieckich. Właśnie tutaj DWPN realizuj projekty edukacyjne i informacyjne z zakresu stosunków polsko-niemieckich, dialogu interkulturowego, budowania społeczeństwa obywatelskiego, propagowania praw mniejszości narodowych, rozwoju lokalnego oraz regionalnego w kontekście obecności Polski w Unii Europejskiej.

Projekty

Historia

Wielokulturowa przestrzeń Górnego Śląska stwarza szereg możliwości do odkrywania i kreatywnej prezentacji spuścizny oraz dziedzictwa kulturowego regionu, a tym samym do działania na rzecz tożsamości kulturowej jego mieszkańców. Bogactwo historyczno-kulturowe Górnego Śląska wpływa także na różnorodność przygotowywanych przez DWPN projektów. Ważne miejsce w działalności Domu zajmują projekty wydawnicze i wystawiennicze służące zachowaniu, wydobyciu i prezentacji dziedzictwa kulturowego oraz wielowątkowych często zapomnianych, bądź pomijanych wielokulturowych dziejów Górnego Śląska i okolic.

„Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu” to owoc wieloletniej pracy naukowców i ekspertów z Polski, Niemiec i Czech. Po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej polscy, niemieccy oraz czescy historycy podjęli próbę możliwie szerokiego opracowania spornej historii tego regionu o wielokulturowych tradycjach i powikłanych tożsamościach. Publikacja ta to synteza europejskiej historii Górnego Śląska. Do tej pory: 3 dodruki, ponad 7 tysięcy egzemplarzy publikacji

„Dziadek z Wehrmachtu. Doświadczenie zapisane w pamięci” to wystawa, która ma zachować od zapomnienia ludzkie historie. Powstała dzięki relacjom 48 osób z różnych regionów Polski: Górnego Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur. Udostępnione przez nich pamiątki, zdjęcia i dokumenty, a przede wszystkim nagrane w formie audio i wideo ujmujące wypowiedzi świadków historii i członków ich rodzin, przedstawiają na szerokim tle historycznym, kulturowym i społecznym nieporuszone dotąd wątki. Scenariusz wystawy obejmuje, oprócz wojennych szlaków byłych członków Wehrmachtu, środowisko dorastania, czasy dzieciństwa i młodości, powroty z wojen i życie w nowej rzeczywistości.

Kultura

W regionie z europejskim doświadczeniem kulturowej różnorodności i wielojęzyczności, promowanie wielokulturowości stanowi nieodłączny element budowania europejskiego społeczeństwa obywatelskiego, otwartego na poznanie doświadczeń historycznych i kulturowych, które kształtowały i wciąż kształtują Górny Śląsk. Jednym z głównych priorytetów Domu jest uświadamianie potrzeby prowadzenia oraz wspierania dialogu międzykulturowego, który ma na celu propagowanie wzajemnego zrozumienia i tolerancji.

„HAUSbesuche – spotkania domowe” to projekt prezentujący dokonania w przestrzeni kultury i sztuki zarówno niemieckiej, jak i polskiej. Gośćmi są twórcy i artyści, którzy działają po obu stronach granicy. Nadrzędnym zadaniem tego projektu jest przybliżenie tematyki wspólnej, stworzenie otwartej płaszczyzny wymiany poglądów i doświadczeń. Poprzez niepowtarzalne spotkania z ludźmi, muzyką i filmem odkrywany i przywracany jest wielokulturowy charakter Górnego Śląska.

Plebiscyt Mosty Dialogu ma na celu pokazanie i uhonorowanie w przestrzeni publicznej tych, którzy od lat, żyją ideą doświadczenia kulturowej różnorodności i wielojęzyczności, propagowania wiedzy o regionie i jego walorach, i tę ideę wprowadzają w czyn. Laureaci ostatnich edycji potwierdzają, iż dialog polsko-niemiecki umacnia się i buduje wciąż od nowa.

Laureaci 2010: Helmut Kohl, Tadeusz Mazowiecki (złote mosty), Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu (instytucja), Caritas Diecezji Opolskiej (organizacja pozarządowa), pastor Henryk Schröder (ludzie)

Laureaci 2013: abp Alfons Nossol, Kurt Beck (złote mosty), Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (instytucja), Fundacji Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych (organizacja pozarządowa), Bernard Kus (ludzie)

Edukacja

Przedsięwzięcia adresowane do i realizowane we współpracy z młodzieżą i na rzecz jej rozwoju oraz edukacji w duchu europejskiego społeczeństwa obywatelskiego, tolerancji i świadomości własnego dziedzictwa historycznego oraz kulturalnego zajmują priorytetowe miejsce w działalności Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej.

Projekty DWPN to wkład w edukację historyczną młodzieży.

Archiwum Historii Mówionej powstało w ramach projektu realizowanego przez Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej we współpracy ze Związkiem Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno- Kulturalnych w Polsce. Jego celem jest utrwalanie relacji ustnych świadków historii oraz podniesienie świadomości historycznej wśród młodych ludzi zainteresowanych dziejami Śląska. Archiwum nie mogłoby powstać i rozwijać się bez dwóch grup: młodych ludzi, którzy poświęcają swój wolny czas na odkrywanie historii swojej małej ojczyzny oraz świadków czasu, którzy znajdują czas i niejednokrotnie również wewnętrzną siłę, żeby opowiedzieć młodym ludziom o trudnych momentach swojego życia. Jest to niepowtarzalna lekcja historii, kształtująca tożsamość oraz poszerzająca wiedzę nie tylko o historii regionu, ale także o historii dwóch państw: Polski i Niemiec w kontekście regionalnym i europejskim. Do tej pory (2017 r.): 9 edycji projektu, ponad 200 uczestników, ponad 300 relacji

Dwujęzyczność to wielka szansa i niesamowity potencjał, dlatego język niemiecki na Górnym Śląsku nie powinien być wyłącznie domeną mniejszości niemieckiej. W regionie, który od zawsze określany był tyglem kulturowym, operowanie dwoma językami to nie tylko wyraz wielokulturowości, ale możliwość rozwoju i odnalezienia własnego miejsca na świecie. Ucząc się języków, zyskujemy możliwości, a to otwiera szansę na realizację marzeń, które wcześniej były nieosiągalne. Poznawanie drugiego języka, używanie go w kontaktach międzyludzkich ma kluczowe znaczenie dla budowania więzi między mniejszością niemiecką oraz większością polską. Promowanie dwujęzyczność jako fenomenu społeczno-kulturowego jest zadaniem projektu Bilingua – łatwiej z niemieckim.

Region

Budowanie dobrych stosunków polsko-niemieckich, wspieranie dalszej integracji Polski z Unią Europejską, kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego oraz rozwijanie współpracy europejskich regionów to zadania realizowane przez Dom w szczególnym regionie Europy – na Górnym Śląsku.

Dzięki cyklowi spotkań „Rozmowy o Europie, Polsce i Niemczech” DWPN stworzył regionalną, a zarazem europejską płaszczyznę dialogu, dyskusji, wymiany poglądów i doświadczeń. Z zaproszonymi gośćmi rozmawia się o Europie, Unii Europejskiej i jej mieszkańcach, europejskiej polityce, gospodarce, kulturze, a także o fascynacji Europą i ideą Wspólnej Europy. Dotyka się najbardziej aktualnych tematów, wyzwań politycznych, społecznych i gospodarczych.

Wspólnej budowie europejskiego regionu i Europy sprzyjają takie inicjatywy, jak realizowany od 2006 roku przez Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Młodzieżowy Szczyt Regionalnego Trójkąta Weimarskiego. Projekt opiera się na wyjazdach studyjnych młodzieży w ramach trójstronnego porozumienie między Województwem Śląskim, Północną Nadrenią-Westfalią w Niemczech oraz Nord-Pas de Calais we Francji. Jest to niesamowita okazja, by spotkać się w rówieśnikami z innych krajów, poznać ich opinie oraz doświadczenia. Do tej pory: 16 edycji projektu, ponad 700 uczestników.

Nauka

Działalność naukowa oraz badawcza Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej oscyluje wokół zagadnień związanych z polsko-niemiecką historią regionu i jego mieszkańców. Inicjujemy i koordynujemy szeroko rozumiane studia regionalne uwzględniając kontekst polityczny, gospodarczy, społeczny i kulturowy Górnego Śląska. DWPN organizuje seminaria i konferencje, które służą wymianie myśli na temat najważniejszych kwestii górnośląskich, polsko-niemieckich i europejskich.

Seminarium Śląskie to jedna z najważniejszych inicjatyw na Górnym Śląsku, poświęcona tematyce polsko-niemieckiej oraz szeroko pojętej problematyce Górnego Śląska, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki tego regionu jako obszaru o wielokulturowej tradycji. Ten projekt to swoiste forum, w ramach którego spotykają się i dyskutują mieszkańcy regionu, przedstawiciele mniejszości niemieckiej, większości polskiej oraz zaproszeni goście z zagranicy. Seminaria to doskonała okazja do otwartej wymiany poglądów w atmosferze wzajemnego zaufania i poszanowania odmienności poglądów. Do tej pory: 21 edycji, ponad 10 tys. uczestników.

Od marca 2015 roku Dm Współpracy Polsko-Niemieckiej realizuje projekt Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej. Jego zadaniem jest podejmowanie problemów badawczych dotyczących Niemców w Polsce w okresie powojennym oraz gromadzenie archiwaliów, dokumentów, wspomnień świadków czasu. Podstawę podjęcia działań stanowi jeden z zapisów polsko-niemieckiego Wspólnego Oświadczenia Okrągłego Stołu z 2011 roku, dotyczący „utworzenia (…) komórki, która działając na bazie naukowej podejmie i będzie koordynowała badania dotyczące mniejszości niemieckiej, jej historii i dziedzictwa kulturowego”. Wsparcie merytoryczne zapewnia Rada Naukowa złożona z zajmujących się tą problematyką przedstawicieli świata nauki i liderów mniejszości niemieckiej.