Dieter z Nassau

Dieter (Diether) z Nassau
Data i miejsce urodzenia

ok. 1250
ok. 1250

Data śmierci

22 listopada 1307

Miejsce pochówku

Trewir

Arcybiskup Trewiru
Okres sprawowania

1300-1307

Wyznanie

katolicyzm

Dieter (Diether) z Nassau (ur. ok. 1250, zm. 22 listopada 1307 w Trewirze) – arcybiskup Trewiru i książę-elektor Rzeszy od 1300 z rodu Nassau.

Życiorys

Dieter był najstarszym synem hrabiego Nassau Walrama II i Adelajdy, córki hrabiego Katzenelnbogen Dietera IV[1][2]. Po śmierci ojca był wychowywany przez bardzo religijną matkę, która została beginką[3]. Wstąpił do zakonu dominikanów w Moguncji. Jego młodszy brat Adolf z Nassau w 1292 został wybrany na króla Niemiec, co spowodowało wciągnięcie Dietera w świat polityki. W 1295 pojawił się w służbie papieża Bonifacego VIII szukającego przezeń wpływu na Adolfa[1][2][3], posłował też w 1297 w imieniu brata do króla Francji Filipa IV Pięknego[1]. W 1298 opozycja ogłosiła detronizację Adolfa, w tym samym roku poległ w bitwie pod Göllheim. Nowym królem Niemiec został Albrecht I Habsburg.

Mimo upadku Adolfa papież Bonifacy VIII w 1300 mianował Dietera na stanowisko arcybiskupa Trewiru – wbrew woli kapituły, która dokonała wyboru Henryka z Virneburga[1][3]. Papież chciał w ten sposób zapewnić sobie na tym stanowisku swojego stronnika i naturalnego przeciwnika króla Albrechta. Dieter po objęciu tej funkcji początkowo działał przeciwko królowi, w sojuszu z pozostałymi elektorami znad Renu, jednak w końcu 1302 został zmuszony do podporządkowania się Albrechtowi. W wyniku tej porażki nie mógł zapobiec powiększeniu samorządu miejskiego Trewiru. Szukając sojuszników przeciwko Albrechtowi popadł w długi, które powiększyły się wskutek konfliktu zbrojnego z Koblencją[2][1].

Po zastawieniu dóbr arcybiskupstwa Dieter sięgnął po mienie kapituły i kleru[2]. Występował przeciwko kumulacji synekur i konfiskował majątki, ale także relikwie zbierane w klasztorach i kościołach, co doprowadziło do skargi na postępowanie arcybiskupa do papieża[3]. Grubiańskie potraktowanie legatów papieskich doprowadziło do ekskomunikowania Dietera[3]. Został wezwany do przybycia do Rzymu, jednak na przeszkodzie stanęła rychła śmierć[1][2][3]. Został pochowany w kościele dominikańskim w Trewirze[2][3].

Dieter znany jest z przychylności do zakonu dominikanów[3], nadał także prawa miejskie w 1300 miastu Wittlich[2][3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Adolf Gauert: Dieter Graf von Nassau. W: Neue Deutsche Biographie. T. 3. Berlin: Duncker & Humblot, 1957, s. 668–669.
  2. ↑ a b c d e f g Leopold von Eltester: Diether. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 5. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 170–171.
  3. ↑ a b c d e f g h i Sandra Ost: Diet(h)er von Nassau. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 26. Nordhausen: Verlag Traugott Bautz, 2006, s. 267–271. ISBN 3-88309-354-8.
  • p
  • d
  • e
Biskupi
  • Euchariusz (po 250)
  • Waleriusz (po 250)
  • Maternus (po 300)
  • Agritius (314–329)
  • Maksymin (329–346)
  • Paulinus (347–358)
  • Bonosus (358–373)
  • Brytoniusz (374–386)
  • Feliks (386–399)
  • Mauritiusz (399–407)
  • Leoncjusz (414–445)
  • Sewer (449)
  • Cyrillus (450–458)
  • Jamlichus (do 475)
  • Emerus (przed 500)
  • Marus (przed 500)
  • Woluzjan (przed 500)
  • Milet (przed 500)
  • Modest (przed 500)
  • Maksimiam (502)
  • Fibicius (511–525)
  • Abrunculus (525–526)
  • Nicecjusz (526–566)
  • Magneryk (566–586)
  • Gunderyk (600)
  • Sabaudus (614)
  • Moduald (622–647)
  • Numerianusz (650–697)
  • Basinusz (705)
  • Lutwin (705–715)
  • Milo (715–753)
  • Wiomad (757–791)
Arcybiskupi
  • Richbod (791–804)
  • Wizzo (805–809)
  • Amalariusz (809–814)
  • Hetti (814–847)
  • Theutgaud (847–868)
  • Bertolf (869–883)
  • Radbod (883–915)
  • Ruotger (915–931)
  • Ruodbert (931–956)
  • Heinrich I (956–964)
  • Teodoryk I (965–977)
  • Egbert (977–993)
  • Ludolf (994–1008)
  • Megingaud (1008–1015)
  • Poppo von Babenberg (1016–1047)
  • Eberhard (1047–1066)
  • Kuno I von Pfullingen (1066–1066)
  • Udo von Nellenburg (1066–1078)
  • Egilbert von Ortenburg (1079–1101)
  • Bruno von Bretten (1102–1124)
  • Gottfried von Falmagne (1124–1127)
  • Meginher von Falmagne (1127–1130)
  • Albero von Montreuil (1131–1152)
  • Hillin von Falmagne (1152–1169)
  • Arnold I von Valcourt (1169–1189)
Elektorzy Rzeszy i Arcybiskupi
  • Johann I (1169–1212)
  • Teodoryk z Wied (1212–1242)
  • Arnold II von Isenburg (1242–1259)
  • Henryk II von Finstingen (1260–1286)
  • Boemund I von Warnesberg (1286–1299)
  • Dieter z Nassau (1300–1307)
  • Baldwin Luksemburski (1307–1354)
  • Boemund II z Saarbrücken (1354–1362)
  • Kuno II z Falkensteinu (1362–1388)
  • Werner z Falkensteinu (1388–1418)
  • Otto von Ziegenhain (1418–1430)
  • Rhaban z Helmstätt (1430–1439)
  • Jakub I von Sierck (1439–1456)
  • Jan II z Badenii (1456–1503)
  • Jakub II z Badenii (1503–1511)
  • Richard z Greiffenklau do Vollrads (1511–1531)
  • Jan III von Metzenhausen (1531–1540)
  • Jan IV Ludwik von Hagen (1540–1547)
  • Jan V von Isenburg (1547–1556)
  • Jan VI Leyen (1556–1567)
  • Jakub III von Eltz (1567–1581)
  • Jan VI von Schönenberg (1581–1599)
  • Lotar von Metternich (1599–1623)
  • Filip Krzysztof von Sötern (1623–1652)
  • Karol Kasper Leyen (1652–1676)
  • Jan Hugo von Orsbeck (1676–1711)
  • Karol Józef z Lotaryngii (1711–1715)
  • Franz Ludwig von Pfalz-Neuburg (1716–1729)
  • Franciszek Jerzy von Schönborn (1729–1756)
  • Jan Filip von Walderdorff (1756–1768)
  • Klemens Wacław Wettyn (1768–1801)
Arcybiskupi
  • Charles Mannay (1802–1816)
  • Josef Hommer (1824–1836)
  • Wilhelm Arnoldi (1842–1864)
  • Leopold Pelldram (1865–1867)
  • Matthias Eberhard (1867–1876)
  • Michael Felix Korum (1881–1921)
  • Franz Rudolf Bornewasser (1922–1951)
  • Matthias Wehr (1951–1967)
  • Bernhard Stein (1967–1980)
  • Hermann Josef Spital (1981–2001)
  • Reinhard Marx (2002–2007)
  • Stephan Ackermann (od 2009)