Cynkit

Cynkit
Ilustracja
Naturalne kryształy cynkitu
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

ZnO – tlenek cynku

Twardość w skali Mohsa

4-5

Przełam

muszlowy

Łupliwość

doskonała

Układ krystalograficzny

heksagonalny

Gęstość minerału

5,43 –5,68 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

czerwona, czerwonożółta, czerwonobrązowa

Rysa

żółtopomarańczowa, pomarańczowa

Połysk

diamentowy

Multimedia w Wikimedia Commons
Kryształy cynkitu wykrystalizowane w rurach pieców hut cynku
Kryształy cynkitu

Cynkit – minerał z gromady tlenków. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa nawiązuje do składu chemicznego minerału, którego głównym składnikiem jest cynk. (W. Haidinger, 1845 r.).

Charakterystyka

Właściwości

Rzadko tworzy kryształy, najczęściej spotykane mają postać słupa zakończonego piramidalnie, spotykane są też zbliźniaczenia. Najczęściej występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, płytkowych lub pręcikowych. Jest kruchy, przezroczysty, w świetle lampy ultrafioletowej wykazuje pomarańczową flouorescencję. Niektóre okazy wykazują też opalescencję.

Występowanie

Minerał stref kontaktowych i kontaktowo-metasomatycznych złóż cynkowych. Spotykany w zmetamorfinizowanych wapieniach wraz z willemitem i franklinitem, kalcytem, rodonitem. Przypuszczalnie może powstać też jako produkt pożarów podziemnych. Powstaje też w piecach hutniczych i w rurach odprowadzających gazy piecowe.

Miejsca występowania:

  • Na świecie: USA – stan New Jersey (tu spotyka się najpiękniejsze kryształy tego minerału), Hiszpania, Niemcy, Włochy Australia – Tasmania.
  • W Polsce: występuje w kopalniach rud cynku w rejonie Olkusza i Tarnowskich Gór, przypuszczalnie jako produkt pożarów podziemnych.

Zastosowanie

  • ważna lokalnie ruda cynku (80,3% Zn),
  • bardzo cenny i poszukiwany kamień kolekcjonerski,
  • niekiedy używany do wyrobu biżuterii.

Bibliografia

  • W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski, Wyd. „Antykwa” – 1998 r.
  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II Sp. z o. o – 2003 r.
  • W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma-Press” 2003 r.
  • J. Bauer: Przewodnik Skały i minerały, Wyd. Multico 1997 r.

Linki zewnętrzne

  • cynkit na stronie Webmineral.com (ang.)
  • cynkit na stronie Mindat.org (ang.)
Encyklopedia internetowa (gatunek mineralny):
  • Britannica: science/zincite
  • SNL: sinkitt
  • Catalana: 0152101
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator minerału w Mindat: 4410