Chlorek nitrozylu

Chlorek nitrozylu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NOCl

Inne wzory

ClNO

Masa molowa

65,46 g/mol

Wygląd

pomarańczowożółty gaz, ciemnoczerwona ciecz

Identyfikacja
Numer CAS

2696-92-6

PubChem

17601

InChI
InChI=1S/ClNO/c1-2-3
InChIKey
VPCDQGACGWYTMC-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,001676 g/cm³[1]; gaz
Rozpuszczalność w wodzie
rozkład[1]
Temperatura topnienia

−59,6 °C[1]
−61,5 °C[2]

Temperatura wrzenia

−5,55 °C[2]

Punkt potrójny

−59,6 °C[2]; 5,5 kPa[2]

Punkt krytyczny

167,6 °C[2]; 9,1 MPa[2]; 0,47 g/cm³[2]

logP

1,07

Budowa
Moment dipolowy

1,83 D[3]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Numer RTECS

QZ7883000

Podobne związki
Podobne związki

fluorek nitrozylu, bromek nitrozylu, chlorek nitrylu, fosgen, chlorek tionylu, chlorek sulfurylu, trichlorek fosforylu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Chlorek nitrozylu, NOCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków kwasowych (chlorek kwasu azotawego).

Otrzymywanie

Można go otrzymać przez reakcję chloru z tlenkiem azotu[3]:

2NO + Cl
2 → 2NOCl

Powstaje też podczas przygotowywania wody królewskiej, zgodnie z reakcją[4][5]:

3HCl + HNO
3 → Cl
2 + NOCl + 2H
2O

Obecność chlorku nitrozylu w wodzie królewskiej po raz pierwszy opisał Edmund Davy w roku 1830[6].

Właściwości

Chlorek nitrozylu w temperaturze pokojowej jest pomarańczowożółtym gazem, a po skropleniu ciemnoczerwoną cieczą. Ma budowę kowalencyjno-jonową i ulega dysocjacji do NO+
 (jon nitrozoniowy), [ONClNO]+
 i Cl−
. W wodzie ulega hydrolizie do kwasu solnego i azotawego[3]:

NOCl + H
2O → HCl + HNO
2

Ulega addycji do wiązania podwójnego, przekształcając alkeny w α-chlorooksymy[7]:

C=C + NOCl → Cl−C−C=N−OH

Przypisy

  1. ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 4-79.
  2. ↑ a b c d e f g Nitrosyl chloride, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 2370 [dostęp 2015-09-09]  (niem. • ang.).
  3. ↑ a b c Philip John Durrant, Bryl Durrant: Zarys współczesnej chemii nieorganicznej. Warszawa: PWN, 1965, s. 753–755.
  4. ↑ Christopher D. Cappa, Sarah E. Kuipers, Jeanine M. Roberts, Abigail S. Gilbert, and Matthew J. Elrod. Product Identification and Kinetics of Reactions of HCl with HNO
    3    /H
    2    SO
    4    /H
    2    O     Solutions    . „J. Phys. Chem. A”. 104 (19), s. 4449–4457, 2000. DOI: 10.1021/jp992666p.     
  5. ↑ L. J. Beckham, W. A. Fessler, M. A. Kise. Nitrosyl Chloride. „Chemical Reviews”. 48 (3), s. 319–396, 1951. DOI: 10.1021/cr60151a001. (ang.). 
  6. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Edmund Davy. On a New Combination of Chlorine and Nitrous Gas. „Proceedings of the Royal Society of London”. 3, s. 27–29, 1830. DOI: 10.1098/rspl.1830.0010. 
  7. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Masaji Ohno, Norio Naruse, Isao Terasawa. 7-Cyanoheptanal. „Org. Synth.”. 49, s. 27, 1969. DOI: 10.15227/orgsyn.049.0027. 

Bibliografia

  • CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  • p
  • d
  • e
1. Litowców
2. Berylowców
  • BeCl
    2
  • MgCl
    2
  • CaCl
    2
  • SrCl
    2
  • BaCl
    2
  • RaCl
    2
3. Skandowców
  • ScCl
    3
  • YCl
    3
  • LaCl
    3
  • AcCl
    3
4. Tytanowców
  • TiCl
    2
  • TiCl
    3
  • TiCl
    4
  • ZrCl
    2
  • ZrCl
    3
  • ZrCl
    4
  • ZrOCl
    2
  • HfCl
    4
  • HfOCl
    2
5. Wanadowców
  • VCl
    2
  • VCl
    3
  • VCl
    4
  • VOCl
  • VOCl
    2
  • VOCl
    3
  • NbCl
    3
  • NbCl
    5
  • NbOCl
    3
  • TaCl
    5
6. Chromowców
  • CrCl
    2
  • CrCl
    3
  • MoCl
    2     (Mo
    3    Cl
    6    )
  • MoCl
    3
  • MoCl
    4
  • MoCl
    5
  • WCl
    2
  • WCl
    4
  • WCl
    5
  • WCl
    6
7. Manganowców
  • MnCl
    2
  • MnCl
    3
  • TcCl
    3
  • ReCl
    3
  • ReCl
    5
8. Żelazowców
  • FeCl
    2
  • FeCl
    3     (Fe
    2    Cl
    6    )
  • Fe
    2    Cl
    5
  • RuCl
    3
  • RuCl
    4
  • OsCl
    2
  • OsCl
    3
  • OsCl
    4
9. Kobaltowców
  • CoCl
    2
  • CoCl
    3
  • RhCl
    3
  • IrCl
    2
  • IrCl
    3
  • IrCl
    4
10. Niklowców
  • NiCl
    2
  • PdCl
    2
  • PtCl
    2
  • PtCl
    3
  • PtCl
    4
11. Miedziowców
  • CuCl (Cu
    2    Cl
    2    )
  • CuCl
    2
  • Cu(OH)Cl
  • AgCl
  • AuCl
  • AuCl
    3     (Au
    2    Cl
    6    )
12. Cynkowców
  • ZnCl
    2
  • Zn(OH)Cl
    2
  • CdCl
    2
  • Cd(OH)Cl
    2
  • Hg
    2    Cl
    2
  • HgCl
    2
13. Borowców
  • BCl
    3
  • AlCl
    3
  • GaCl
    2
  • GaCl
    3
  • InCl
  • InCl
    2
  • InCl
    3
  • TlCl
  • TlCl
    3
14. Węglowców
  • CCl
    4
  • SiCl
    4
  • GeCl
    2
  • GeCl
    4
  • GeOCl
    2
  • SnCl
    2
  • SnCl
    4
  • Sn
    2    OCl
    2
  • SnOCl
    2
  • PbCl
    2
  • Pb(OH)Cl
  • PbCl
    4
15. Azotowców
  • NCl
    3
  • NH
    4    Cl
  • NOCl
  • PCl
    2
  • PCl
    3
  • POCl
    3
  • PCl
    5
  • AsCl
    3
  • AsCl
    5
  • SbCl
    3
  • SbCl
    5
  • BiCl
    3
  • BiCl
    2
  • BiOCl
16. Tlenowców
  • S
    2    Cl
    2
  • SCl
    2
  • SCl
    4
  • SOCl
    2
  • SO
    2    Cl
    2
  • Se
    2    Cl
    2
  • SeCl
    4
  • SeO
    2    Cl
    2
  • TeCl
    2
  • TeCl
    4
  • PoCl
    2
  • PoCl
    4
17. Fluorowców