Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Chmielku
| cerkiew parafialna | |||||||||||
 Prawosławny krzyż wotywny pierwotnie znajdujący się przy cerkwi | |||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | Chmielek | ||||||||||
| Wyznanie | prawosławne | ||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Eparchia | chełmska | ||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Cerkiew Narodzenia Matki Bożej – prawosławna cerkiew w Chmielku, rozebrana w 1938.
Historia
Prawosławna cerkiew w Chmielku została ufundowana przed 1579. W wymienionym roku Sebastian Chmielecki odnowił jej fundusz. Świątynia zmieniła wyznanie na katolickie obrządku bizantyjskiego po podpisaniu aktu unii brzeskiej w 1596. W 1772 we wsi istniała parafia unicka, której centrum była drewniana cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny[1]. Wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej świątynia została odgórnie przemianowana na prawosławną[1], włączona do wikariatu chełmskiego eparchii chełmsko-warszawskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Ludność prawosławna stanowiła 40% mieszkańców Chmielka po I wojnie światowej (w większości byli katolicy, 54%)[1], jednak Kościół prawosławny nie otrzymał zgody na ponowne otwarcie we wsi legalnej placówki duszpasterskiej[2]. W 1938 nieużytkowana cerkiew została rozebrana w toku akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej. Grupa mieszkańców wsi usiłowała jej bezskutecznie bronić, za co wytoczono im sprawę o sprzeciwianie się władzy przed sądem w Zamościu. Zostali jednak uniewinnieni, a w uzasadnieniu wyroku zapisano, że zamknięcie i zburzenie świątyni nie miało podstaw prawnych[3].
Na miejscu cerkwi znajduje się kościół rzymskokatolicki, przed którym zachowano prawosławny krzyż wotywny z inskrypcją cerkiewnosłowiańską. W Chmielku znajduje się również prawosławny cmentarz, wytyczony, gdy zabrakło miejsca na pochówki w sąsiedztwie świątyni[4].
Linki zewnętrzne
- Fotografia cerkwi
Przypisy
- ↑ a b c Jak ludzie chcą to potrafią [online], bilgoraj.com.pl [dostęp 2017-01-01] .
- ↑ Grzegorz JacekG.J. Pelica Grzegorz JacekG.J., Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939), Lublin: Fundacja Dialog Narodów, 2007, s. 43–44, ISBN 978-83-925882-0-7, OCLC 177030699 .
- ↑ M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, s. 361.
- ↑ Kawałko D., Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 142.
- p
- d
- e
Cerkwie zniszczone w czasie akcji rewindykacyjnej 1938
|
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v dom modlitwy uruchomiony przez ludność prawosławną w miejscowościach, gdzie władze państwowe nie zgodziły się na otwarcie cerkwi; w większości mieściły się w prywatnych domach, niektóre to kaplice cmentarne użytkowane de facto jako parafialne bez oficjalnej rejestracji placówki; lista zniszczonych cerkwi nie musi być kompletna
