Cerkiew Czesmeńska

Cerkiew Czesmeńska

Чесменская церковь

7810315000[1]
cerkiew-pomnik
Widok fasady
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Petersburg
Miejscowość	Petersburg
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	petersburska
Wezwanie	Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Wspomnienie liturgiczne	24 czerwca/7 lipca
Historia Data rozpoczęcia budowy 1777 Data zakończenia budowy 1780 Data poświęcenia 24 czerwca 1780 Data zamknięcia 1919 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1991 Fundator Katarzyna II Wielka
Dane świątyni Styl neogotycki Architekt Jurij Felten Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie Petersburga Cerkiew Czesmeńska
Położenie na mapie Rosji Cerkiew Czesmeńska
59°51′25,0″N 30°19′51,0″E/59,856944 30,330833
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cerkiew Czesmeńska, wł. Cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela – prawosławna cerkiew-pomnik w Petersburgu, w sąsiedztwie pałacu carycy Katarzyny II, wzniesiona dla upamiętnienia zwycięstwa floty rosyjskiej w bitwie pod Czesmą.

Autorem projektu świątyni był Jurij Felten. Położenie kamienia węgielnego pod jej budowę miało miejsce 5 czerwca 1777. W uroczystości wzięła udział sama caryca w towarzystwie króla szwedzkiego Gustawa III^[2]. Gotową cerkiew poświęcił 24 czerwca 1780 metropolita petersburski Gabriel^[3]. W ikonostasie świątyni znalazły się rzadkie typy ikon – Umywanie Nóg, Ukrzyżowanie, jak również wizerunek św. Jana Chrzciciela na tle sceny bitwy pod Czesmą. Caryca poleciła również, by w odniesieniu do cerkwi stosować nazwę Czesmeńska, przypominającą o powodach jej wzniesienia^[3].

W latach 1896–1897 budynek przeszedł kapitalny remont^[2].

Cerkiew Czesmeńska została zamknięta w 1919, a następnie zaadaptowana na magazyn. W latach 1925–1930 świątynia pełniła funkcję archiwum, następnie pracowni stolarskiej. Jej stan techniczny stopniowo się pogarszał^[3]. Budynek poważnie ucierpiał w czasie II wojny światowej. Po remoncie w 1977 urządzono w niej wystawę poświęconą bitwie pod Czesmą^[2].

W 1991 obiekt odzyskała eparchia petersburska i ładoska Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego^[2]. W 1996 podjęto prace nad restauracją obiektu, zaś w 1998 metropolita petersburski i ładoski Włodzimierz poświęcił ikonostas zrekonstruowany na podstawie fotografii (oryginał spłonął w 1930)^[3].

W sąsiedztwie cerkwi znajduje się cmentarz wojskowy. Pierwotnie spoczywali na nim polegli w różnych konfliktach, od wojny 1812 roku do wojny rosyjsko-japońskiej. W połowie XX wieku dotychczasowe nagrobki zostały zniszczone; na ich miejscu znajdują się obecnie groby obrońców Leningradu z okresu II wojny światowej. W 2003 na cmentarzu wzniesiono krzyż pamiątkowy^[4].

Przypisy