Caryńskie

Caryńskie
osada
Ilustracja
Dolina Caryńskiego widziana z Połoniny Caryńskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Lutowiska

Sołectwo

Dwernik

Liczba ludności (2020)

2[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-714[3]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0356139[4]

Położenie na mapie gminy Lutowiska
Mapa konturowa gminy Lutowiska, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Caryńskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Caryńskie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Caryńskie”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Caryńskie”
Ziemia49°09′03″N 22°38′38″E/49,150833 22,643889[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Caryńskie – osada w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska[4][5]. Leży nad potokiem Caryńskim i na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Michała Archanioła w Dwerniku.

Historia

W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Caryńskiem z Nasicznem była Krystyna Niemczewska[6]. Od 1894 właścicielem Caryńskich był Antoni Pogłodowski[7][8]. W 1903 odkupił je od niego Teodor Alfred Serwatowski, a w 1922 ich dziedziczką została Felicja Dzieduszycka[9].

We wsi znajdowała się drewniana cerkiew pw. św. Dymitra, wybudowana w latach 1777/1787, a odnowiona w 1897. Cerkiew ta miała przyznane przez papieża Leona XIII prawo udzielania odpustów, corocznie w święto Jana Chrzciciela. W XIX wieku proboszczem greckokatolickim w Caryńskiem był Iskrzycki[10], którego synem był adwokat dr Aleksander Iskrzycki[11].

W 1929 przebudowano kaplicę św. Jana Chrzciciela z drewnianej na murowaną. Po cerkwi pozostał jedynie zarys fundamentów. Natomiast zachowały się w niezmienionej formie fragmenty ścian kaplicy oraz jej strefy wejściowej (stopnie).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Pozostałości po cerkwi oraz cmentarzu

Demografia

  • 1785 – 325 grekokatolików, 5 żydów
  • 1840 – 400 grekokatolików
  • 1859 – 426 grekokatolików
  • 1879 – 346 grekokatolików
  • 1899 – 463 grekokatolików
  • 1921 – Caryńskie zamieszkiwały 402 osoby (w 63 domach mieszkalnych):
  • 1926 – 420 grekokatolików
  • 1938 – 473 grekokatolików, 6 rzymskich katolików, 24 żydów
  • 2004 – 3 osoby
  • 2020 – 2 osoby[2]

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14353
  2. a b Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-05-20]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 136 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 29.
  7. Berehy Górne. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2015-06-17].
  8. Pogłodowski. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2015-06-17].
  9. Caryńskie, Polska. odyssei.com. [dostęp 2015-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  10. Piotr Stebelski. Proces kryminalny Teofila Wiśniowskiego i towarzyszy o zbrodnię zdrady stanu. „Przegląd Prawa i Administracji”, s. 715, 1908. 
  11. Kronika. † Dr. Aleksander Iskrzycki. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 4, Nr 5 z 29 maja 1910. 

Linki zewnętrzne

  • Caryńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 528 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Lutowiska
Wsie
Osady
Części wsi
Nieoficjalna
część wsi
  • Widełki
Miejscowości
opuszczone
  • Beniowa
  • Bukowiec
  • Dydiowa
  • Dźwiniacz Górny
  • Krywka
  • Łokieć
  • Sianki
  • Sokoliki
  • Tarnawa Wyżna

Gmina Lutowiska