Brama Brandenburska w Poczdamie
Ten artykuł dotyczy Bramy Brandenburskiej w Poczdamie. Zobacz też: Bramy Brandenburskie w innych miastach. |
nr rej. 09155235[1] | |||
Brama od strony terenów podmiejskich w 2013 roku | |||
Państwo | Niemcy | ||
---|---|---|---|
Kraj związkowy | Brandenburgia | ||
Miejscowość | Poczdam | ||
Adres | Brandenburger Straße 1, 14467 Potsdam[2] | ||
Typ budynku | brama miejska na wzór łuku triumfalnego | ||
Styl architektoniczny | klasycyzm | ||
Architekt | Karl von Gontard, Georg Christian Unger | ||
Inwestor | Fryderyk II Wielki | ||
Rozpoczęcie budowy | 1770 | ||
Ukończenie budowy | 1771 | ||
Pierwszy właściciel | Fryderyk II Wielki | ||
Obecny właściciel | władze Poczdamu | ||
Położenie na mapie Poczdamu | |||
Położenie na mapie Niemiec | |||
Położenie na mapie Brandenburgii | |||
52°23′58,3″N 13°02′52,8″E/52,399528 13,048000 | |||
|
Brama Brandenburska[3] (niem. Brandenburger Tor) – klasycystyczna brama miejska, znajdująca się w Poczdamie, przy placu Luisenplatz, na zachodnim krańcu ulicy Brandenburger Straße[4][5]. Wraz z Bramą Myśliwską i Bramą Naueńską jest jedną z trzech zachowanych bram miejskich w Poczdamie[6].
Historia
W 1733 roku, w ramach drugiej barokowej rozbudowy Poczdamu powstała pierwsza Brama Brandenburska – po jednej ze stron tej budowli rozpoczynała się droga prowadząca do Brandenburga an der Havel, ponadto miejsce to miało również bezpośrednie połączenie drogowe z poczdamskimi królewskimi pałacami i ogrodami[5].
Po wojnie siedmioletniej król Prus Fryderyk II Wielki zapragnął budowy nowej okazałej bramy przy wjeździe do Poczdamu będącego ówcześnie miastem garnizonowym. Miała ona symbolizować awans Królestwa Prus do grona europejskich mocarstw[5]. Ostatecznie budowla została zbudowana w latach 1770–1771 według projektu architekta Karla von Gontarda i jego ucznia Georga Christiana Ungera na wzór rzymskiego łuku triumfalnego[7][5].
Od strony terenów podmiejskich Unger umiejętnie zastosował klasyczną architekturę kolumnową, mającą na celu przyciąganie wzroku na rozchodzące się promieniście z kierunku zachodniego drogi[5]. Strona miejska bramy została z kolei ozdobiona zaprojektowanymi przez Gontarda korynckimi kolumnami i reliefami przedstawiającymi trofea[4][5]. Wysoką attykę budowli zwieńczyły rzeźby trofeów i kartusz z herbem, nad którym osadzona została pozłacana korona pruska[5][4]. Obszar od strony miejskiej służył nie tylko do prowadzenia kontroli ludzi i towarów opuszczających Poczdam, ale stanowił także przestrzeń do eksponowania architektury budowli[5].
W XIX wieku otwarto mniejsze boczne przejścia bramy, w których wcześniej mieściła się izba wartownicza i pomieszczenia królewskiego urzędu celnego, a także wyburzono mury miejskie, dzięki czemu budowla stała się obiektem wolnostojącym[5].
W 2018 roku bramę poddano pracom renowacyjnym, sfinansowanym dzięki dotacjom na rzecz wspierania obszarów miejskich przyznanym przez Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów Atomowych, a także władze krajów związkowych, gmin i miasta Poczdam[5].
Galeria
- Brama od strony miasta w 2015 roku
- Jedna z rzeźb trofeów wieńczących attykę budowli
- Kartusz z herbem wieńczący attykę budowli
Przypisy
- ↑ Brandenburski Urząd Krajowy do spraw Ochrony Zabytków i Krajowe Muzeum Archeologiczne: Denkmale in Brandenburg. [w:] Stadttor [on-line]. ns.gis-bldam-brandenburg.de, 2019-06-27. [dostęp 2019-08-05]. (niem.).
- ↑ Brandenburger Tor - Im Herzen der Stadt. [w:] Brandenburger Tor - Im Herzen der Stadt [on-line]. reiseland-brandenburg.de. [dostęp 2019-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-11)]. (niem.).
- ↑ Jan Grzenia: Słownik nazw własnych: ortografia, wymowa, słowotwórstwo i odmiana. [w:] brama [on-line]. books.google.fi, 1998. [dostęp 2019-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c Zwischen Brandenburger und Nauener Tor. [w:] Führungen [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2021-01-26]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j Brandenburger Tor und Luisenplatz. [w:] Sehenswürdigkeiten [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2019-08-05]. (niem.).
- ↑ Nauener Tor. [w:] Sehenswürdigkeiten [on-line]. potsdam.de. [dostęp 2021-01-26]. (niem.).
- ↑ Stadtmauer und Tore; Informationen und Bilder. [w:] Nauener Tor [on-line]. potsdam-sanssouci.com. [dostęp 2021-01-26]. (niem.).
Linki zewnętrzne
- Widok z kamery internetowej na bramę (pol.)
- Galeria zdjęć bramy (ang.)