Barwniki fotosyntetyczne

Model cząsteczki chlorofilu A

Barwniki fotosyntetyczne, barwniki asymilacyjne – grupa organicznych związków chemicznych, najczęściej pochodzenia lipidowego. Występują w specjalnych układach, głównie w komórkach zdolnych do przeprowadzania fotosyntezy. Odgrywają kluczową rolę w tym procesie – pochłaniają energię świetlną o określonej długości fali w celu zmagazynowania jej w postaci ATP i trioz. Określone grupy barwników nadają różną barwę komórkom lub organizmom, w których występują.

Ze względu na charakter chemiczny oraz pełnioną funkcję można je podzielić na:

  • tetrapirolowe barwniki podstawowe (ich głównym zadaniem jest przeprowadzanie fotosyntezy):
    • chlorofile – występują w chloroplastach roślin oraz w sinicach (nadają zieloną barwę)
    • bakteriochlorofile – odmiana chlorofili, występująca u bakterii
  • barwniki dodatkowe
  • barwniki wspomagające:
    • karotenoidy (karoteny, ksantofile) – pomagają przeprowadzać fotosyntezę, a także chronią przed działaniem promieniowania UV oraz niektórymi szkodliwymi związkami chemicznymi; występują we wszystkich organizmach fotosyntezujących i u niektórych zwierząt (nadają barwę od żółtej do pomarańczowej)
    • fikobiliny – występują jedynie u niektórych glonów i sinic

Bibliografia

  • Encyklopedia Biologia, AgnieszkaA. Nawrot (red.), Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 51, ISBN 978-83-7327-756-4 .
  • KazimierzK. Strzałka KazimierzK., Fotosynteza i chemosynteza, [w:] Fizjologia roślin, JanJ. Kopcewicz (red.), StanisławS. Lewak (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 272–330, ISBN 83-01-13753-3 .
  • barwniki fotosyntetyczne, [w:] Słownik terminów biologicznych PWN [online] [dostęp 2013-07-23] .