Andrij Potebnia

Andrij Potebnia
Андрій Опанасович Потебня
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 sierpnia 1838
Perekopiwka, gubernia połtawska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

5 marca 1863
Skała, Królestwo Polskie

Zawód, zajęcie

oficer, rewolucjonista

Narodowość

ukraińska

Multimedia w Wikimedia Commons

Andrij Opanasowycz Potebnia, także Andriej Afanasjewicz Potiebnia, Andrzej Potebnia (ukr. Андрій Опанасович Потебня, ros. Андрей Афанасьевич Потебня; ur. 19 sierpnia?/31 sierpnia 1838 we wsi Perekopiwka(inne języki) w powiecie romneńskim guberni połtawskiej, zm. 5 marca 1863 pod Skałą)[1] – ukraiński rewolucjonista, oficer armii rosyjskiej walczący w powstaniu styczniowym po stronie polskiej[2].

W 1856 roku ukończył Konstantynowski Korpus Kadetów w Petersburgu. Służył w pułku szlisselburskim (od 1861 roku w stopniu porucznika). Oficer rosyjski w Królestwie Polskim.

W 1861 założył tajny Komitet Oficerów Rosyjskich w Polsce. 15 czerwca 1862 roku w Ogrodzie Saskim dokonał nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa, w odwecie za znęcanie się w śledztwie nad zatrzymanymi oficerami, członkami konspiracji. Jego ucieczkę współorganizowała Pelagia Zgliczyńska, żona Jarosława Dąbrowskiego[3][4]. Ukrywała zamachowca w swoim mieszkaniu[5].

Wziął udział w powstaniu styczniowym. Po bitwie pod Pieskową Skałą, pod wodzą Langiewicza i Jeziorańskiego walczył w Skale i tam poległ[1].

Jego brat Ołeksandr był językoznawcą[1].

Upamiętnienie

W Krakowie w Starym Podgórzu[6] oraz we Wrocławiu na Sępolnie[7] znajdują się ulice jego imienia.

Przypisy

  1. ↑ a b c Potebnia Andrij, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-12-07] .
  2. ↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski, Warszawa 1973, s. 357.
  3. ↑ PiotrP. Kotlarz PiotrP., Kobiety styczniowego powstania [online], Miesięcznik internetowy WOBEC Piotr Kotlarz, 20 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-13]  (pol.).
  4. ↑ MarcinM. Szymaniak MarcinM., Polskie zamachy, Otwarte, 27 marca 2019, ISBN 978-83-240-5730-6 [dostęp 2022-02-14]  (pol.).
  5. ↑ Mordercze lato 1862 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-02-14]  (pol.).
  6. ↑ Alfabetyczny wykaz ulic Miasta Krakowa. 26-01-2005 (akt.). [dostęp 2015-10-23].
  7. ↑ ul. Andrzeja Potebni we Wrocławiu // google.maps

Bibliografia

  • Stefan Kieniewicz: Potiebnia (Potebnia) Andrzej. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 718—719.
  • ПОТЕБНЯ АНДРІЙ ОПАНАСОВИЧ (ukr.)
  • Потебня Андрей Афанасьевич (ros.)
  • VIAF: 4053151778217418130007
  • PLWABN: 9810653981805606
  • NUKAT: n2005016533
  • WorldCat: viaf-4053151778217418130007
  • PWN: 3961012
  • VLE: andrij-potebnia