Alf Torp
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 27 września 1853 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 26 września 1916 | ||
| Zawód, zajęcie | językoznawca | ||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Alf Torp (ur. 27 września 1853 w Strynie, zm. 26 września 1916 w Kristianii) – norweski językoznawca, profesor sanskrytu i językoznawstwa porównawczego na uniwersytecie w Kristianii (1894–1916).
Zajmował się historią języków indoeuropejskich i nordyckich oraz interpretacją inskrypcji w językach wymarłych, takich jak etruski, frygijski, hetycki czy licyjski. Współpracował z Hjalmarem Falkiem(inne języki) (1859–1928), z którym m.in. opracował słownik etymologiczny(inne języki) języka norweskiego i duńskiego, wydany w latach 1903–1906.
Życiorys
Alf Torp urodził się 27 września 1853 roku w Strynie[1]. W 1871 roku rozpoczął naukę w szkole katedralnej w Bergen(inne języki) (Bergen Katedralskole)[2]. W 1877 roku złożył egzamin nauczycielski z lingwistyki i historii, uzyskując tytuł candidatus philologiæ(inne języki)[2]. Był uczniem Sophusa Bugge(inne języki) (1833–1907)[3].
W latach 1878–1880 studiował w Lipsku u Ernsta Windischa (1844–1918)[4] i Georga Curtiusa(inne języki) (1820–1885), który specjalizował się w badaniach porównawczych, ale nie zaliczał się do szkoły młodogramatyków[2]. W przeciwieństwie do Curtisa Torp przejął elementy metod młodogramatyków[2]. W 1880 roku uzyskał tytuł doktora na podstawie pracy Die Flexion des Pali in ihrem Verhältnis zum Sanskrit[3], porównującej wzorce fleksyjne języka pali i sanskrytu[2]. W latach 1880–1882 pracował jako nauczyciel w szkołach w Kristianii[2]. W 1882 roku objął stanowisko adiunkta na uniwersytecie w Kristianii, a od 1883 roku prowadził wykłady ze studentami[2]. W 1888 roku rozpoczął badania nad zaimkami w języku indoeuropejskim, a w 1890 roku opublikował książkę o fleksji w języku greckim[2].
W 1894 roku objął profesurę sanskrytu i językoznawstwa porównawczego[1]. Zajmował się historią języków indoeuropejskich i nordyckich. Poświęcił się studiowaniu starożytnych języków Azji Mniejszej[3]. Specjalizował się w interpretacji inskrypcji w językach wymarłych, takich jak etruski, frygijski, hetycki czy licyjski[2]. W 1912 roku wziął udział w amerykańskiej wyprawie archeologicznej do Turcji jako specjalista od epigrafiki[2].
Współpracował z Hjalmarem Falkiem(inne języki) (1859–1928), z którym m.in. opracował słownik etymologiczny języka norweskiego i duńskiego (wydany w latach 1903–1906) oraz przełomowe prace dotyczące historii duńsko-norweskiej fonetyki (1898) i składni (1900)[2]. W 1909 roku razem z Mariusem Hægstadem(inne języki) (1850–1927) wydał słownik języka staronordyckiego[2]. Pisał wiersze po łacinie, które wydał w 1896 roku w tomiku Poemata pauca, diktsamling wydanym pod pseudonimem Aulus Turpilius[3].
Od 1913 roku był przewodniczącym komisji ortograficznej, która miała przygotować reformę ortografii języka norweskiego[2]. W jej składzie znaleźli się zarówno zwolennicy Landsmaal jak i Riksmål, a ich zadaniem było wypracowanie jednego standardu piśmienniczego[5]. Komisja nie sprostała zadaniu, a po śmierci Torpa została rozwiązana[6].
W 1897 roku ożenił się z Jenny Marie Johnson (1873–1956)[2]. Zmarł 26 września 1916 roku w Kristianii[1].
Publikacje
Lista podana za Norsk biografisk leksikon[2]:
- 1881 – Die Flexion des Pali in ihrem Verhältnis zum Sanskrit
- 1888 – Beiträge zur Lehre von dem geschlechtslosen Pronomen in den indogermanischen Sprachen
- 1889 – Vokal- og Konsonantstammer
- 1890 – Den græske Nominalflexion sammenlignende fremstillet
- 1894 – Zu den phrygischen Inschriften aus römischer Zeit
- 1896 – Poemata pauca, diktsamling (pod pseudonimem Aulus Turpilius)
- 1896 – Zum Phrygischen
- 1897 – Indogermanische Forschungen
- 1898 – Dansk-norskens lydhistorie (razem z H. Falkiem)
- 1888–1901 – Lykische Beiträge'
- 1900 – Dansk-norskens syntax i historisk fremstilling (razem z H. Falkiem)
- 1902 – Etruskische Monatsdaten
- 1902–1906 – Etruskische Beiträge
- 1903–1906 – Etymologisk ordbog over det norske og det danske sprog (razem z H. Falkiem)
- 1904 – Einige neugefundene etruskische Inschriften (razem z G. Herbigem)
- 1905 – Bemerkungen zu der etruskischen Inschrift von S. Maria di Capua
- 1909 – Gamalnorsk ordbok med nynorsk tyding (razem z M. Hægstadem)
- 1909 – Gamalnorsk ordavleiding
- 1909 – Wortschatz der germanischen Spracheinheit (razem z H. Falkiem)
- 1919 – Nynorsk etymologisk ordbok
Członkostwa
- 1886 – członek norweskiego towarzystwa naukowego[2]
- członek Królewskiego Towarzystwa Sztuki i Nauki w Göteborgu(inne języki) (Kungliga Vetenskaps- och Vitterhets-Samhället i Göteborg)[2]
- członek Królewskiej Duńskiej Akademii Nauk(inne języki) (Kongelige Danske Videnskabernes Selskab)[2]
- członek towarzystwa Accademia delle scienze dell′Istituto di Bologna[2]
- członek Towarzystwa Ugrofińskiego[2]
Odznaczenia
Uwagi
- ↑ Store norske leksikon podaje, że order został przyznany w 1906 toku, zob. Store norske leksikon ↓.
Przypisy
Bibliografia
- Falk, H.: Alf Torp. W: Brøndum-Nielsen, Johannes , Raunkjær, Palle (wyd.): Salmonsens Konversationsleksikon. Kopenhagen: J. H. Schultz Forlag, 1927. (duń.).
- Grepstad, Jon: Alf Torp. W: Store norske leksikon. 2023-08-01. (norw.).
- Jahr, Ernst Håkon: Alf Torp. W: Norsk biografisk leksikon. 2022-06-29. (norw.).
- Jahr, Ernst: Language Planning as a Sociolinguistic Experiment The Case of Modern Norwegian. Edinburgh University Press, 2014. ISBN 978-0-7486-7834-1. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
- Torp, Alf. W: Westrin, Th. (red.): Nordisk familjeboks. Stockholm: Nordisk familjeboks förlags aktiebolag, 1919, s. 422–425. (szw.).
Kontrola autorytatywna (osoba):
