Absolutio ab instantia

Absolutio ab instantia (łac. uwolnienie od sądu[1]) – jedna z czterech podstawowych kategorii wyroków wydawanych przez sądy w ramach inkwizycyjnego procesu karnego w epoce stosowania Constitutionis Criminalis Carolinae. Została wprowadzona do niemieckiego modelu procesu na skutek działalności Johanna Brunnemanna, który zaczerpnął ją z prawa włoskiego[2].

Pozostałymi trzema kategoriami wyroków były: uniewinnienie, skazanie i wyrok z podejrzenia. Absolutionem ab instantia wydawano, gdy nie przeprowadzono pełnego dowodu winy, lecz przedstawiono uzasadnione podejrzenia co do popełnienia przestępstwa. W wyroku takim sąd nie orzekał zastosowania kary, lecz pozostawiał oskarżonego w podejrzeniu popełnienia przestępstwa i umożliwiał wznowienie procesu w każdym czasie, kiedy tylko ujawni się nieznany wcześniej dowód obciążający oskarżonego[2]. Do chwili uzyskania takich dowodów oskarżony mógł być pozbawiony wolności „na wszelki wypadek”[1].

Obecnie w polskim postępowaniu karnym, wobec funkcjonowania zasady domniemania niewinności, w takich sytuacjach sąd wydaje wyrok uniewinniający oskarżonego[3].

Przypisy

  1. a b K. Sójka-Zielińska: Historia prawa, s. 211.
  2. a b S. Waltoś: Proces karny…, s. 89.
  3. T. Grzegorczyk, J. Tylman: Polskie postępowanie karne, s. 94.

Bibliografia

  • Tomasz Grzegorczyk, Janusz Tylman: Polskie postępowanie karne. Warszawa: LexisNexis, 2011. ISBN 978-83-7620-704-9.
  • Katarzyna Sójka-Zielińska: Historia prawa. Warszawa: LexisNexis, 2001. ISBN 83-7334-393-8.
  • Stanisław Waltoś: Proces karny. Zarys systemu. Warszawa: LexisNexis, 2008. ISBN 978-83-7334-870-7.