13 Pułk Piechoty Obrony Krajowej

Ten artykuł dotyczy austro-węgierskiego 13 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. Zobacz też: inne pułki piechoty noszące numer „13”.
13 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Ołomuniec
13. Landwehrinfanterieregiment Olmütz
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1889

Rozformowanie

1917

Tradycje
Kontynuacja

Pułk Strzelców Nr 13

Dowódcy
Pierwszy

płk Józef Panatowski

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

Ołomuniec, Šumperk

Rodzaj sił zbrojnych

c. i k. Obrona Krajowa

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

Brygada Piechoty OK w Krakowie
46 Dywizja Piechoty OK

Koszary Obrony Krajowej w Ołomunicu w 1900 roku
Pieczęć k.k. LIR. Olmütz Nr. 13

13 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Ołomuniec (LIR. Olmütz Nr. 13) – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.

Historia pułku

1 maja 1889 roku w Ołomuńcu został utworzony Morawski Pułk Obrony Krajowej Nr 13 (niem. Mährisches Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 13). Pułk powstał z połączenia trzech samodzielnych oddziałów:

  • Batalionu Obrony Krajowej Ołomuniec Nr 15 (niem. Landwehr-Bataillon Olmütz Nr. 15) w Ołomuńcu,
  • Batalionu Obrony Krajowej Šumperk Nr 16 (niem. Landwehr-Bataillon Schönberg Nr. 16) w Šumperku,
  • Batalionu Obrony Krajowej Moravská Třebová Nr 19 (niem. Landwehr-Bataillon Mährisch Trübau Nr. 19) w Ołomuńcu.

Bataliony pozostały w swoich garnizonach, zachowały dotychczasową numerację i nazwy wyróżniające[1][2] oraz autonomię w zakresie administracji i uzupełnień[3]. Pułk podlegał brygadierowi Obrony Krajowej w Komendzie Obrony Krajowej w Krakowie, generałowi majorowi Theodorowi Neuwirth von Neufels[4].

W 1894 roku bataliony utraciły samodzielność pod względem aministracji i uzupełnień na rzecz pułku, w skład którego wchodziły[3]. Otrzymały również nowe numery: 1. batalion (eks-15), 2. batalion (eks-19) i 3. batalion (eks-16). Pułk zmienił nazwę wyróżniającą z „Morawski” na „Ołomuniec” (niem. Landwehr-Infanterie-Regiment Olmütz Nr. 13) i został włączony w skład Brygady Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie[5].

W 1900 roku Brygada Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie została włączona w skład Dywizji Obrony Krajowej w Krakowie[6]. W następnym roku brygada została przemianowana na 92 Brygadę Piechoty Obrony Krajowej, a dywizja na 46 Dywizję Obrony Krajowej[7] (od 1905 roku – 46 Dywizja Piechoty Obrony Krajowej).

Podporządkowanie pułku i jego dyslokacja nie ulgła zmianie do 1914 roku[8][9].

Okręg uzupełnień Obrony Krajowej Ołomuniec (niem. Olmütz) na terytorium 1 Korpusu[2].

Kolory pułkowe: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z numerem pułku „13”.

W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku: 64% – Czesi, 30% – Niemcy[10].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1914 i 1915 roku w Galicji. Największe straty pułk poniósł w kwietniu i maju 1915 roku. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach wojennych nr: 225 w Brzostku, 263 w Zaborowie, 282 w Wojniczu-Zamoście, 247 w Szczucinie oraz 271 w Biadolinach. W lipcu 1915 roku pułk brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. Ponad 10 żołnierzy jednostki pochowano na cmentarzu rzymskokatolickim w Prawnie, kilkunastu w Strzeszkowicach Dużych.

11 kwietnia 1917 roku przemianowany na Pułk Strzelców Nr 13 (niem. Schützenregiment Nr. 13).

Komendanci pułku

  • ppłk / płk Józef Panatowski (1889[11] – 1895 → komendant 4 Brygady Piechoty[12])
  • płk Heinrich Siegler von Eberswald (1895[13] – 1900 → szef Departamentu IVa w c. k. Ministerstwie Obrony Kraju[14])
  • płk Karl von Plasche (1900[15] – 1905 → stan spoczynku)
  • płk Wladimir Janiczek (1905 – 1909)
  • płk Joseph Poleschensky von Marchstrand (1909 – 1913 → komendant 32 Brygady Piechoty)
  • płk Emil Wank (1913-1914[2])

Przypisy

  1. ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 114, 123, 156, 158, 164.
  2. ↑ a b c Schematismus 1914 ↓, s. 247.
  3. ↑ a b Rydel 2001 ↓, s. 46.
  4. ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 19.
  5. ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 34, 256.
  6. ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 43.
  7. ↑ Schematismus 1902 ↓, s. 57.
  8. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 47, 247.
  9. ↑ Landwehr Infanterieregimenter as at August 1914. austro-hungarian-army.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)]..
  10. ↑ Landwehr-Infanterie-Regimenter as at July 1914.. [dostęp 2010-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
  11. ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 123.
  12. ↑ Schematismus 1896 ↓, s. 69, 262.
  13. ↑ Schematismus 1896 ↓, s. 262.
  14. ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 33.
  15. ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 357.

Bibliografia

  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1890. Wiedeń: luty 1890. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1895. Wiedeń: luty 1895. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1896. Wiedeń: styczeń 1896.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1901. Wiedeń: styczeń 1901. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1902. Wiedeń: styczeń 1902. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914. (niem.).
  • Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
  • www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900-1914. [dostęp 2010-03-13]. (niem.).
  • Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918. [dostęp 2010-03-13]. (niem.).
  • Waldemar Fronczak i in.: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 13. [dostęp 2010-03-13]. (pol.).
  • p
  • d
  • e
Piechota sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgier 1867-1918
Dywizje piechoty
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13 OK
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20 H
  • 21 OK
  • 22 OK
  • 23 H
  • 24
  • 25
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37 H
  • 38 H
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 H
  • 42 H
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 OK
  • 46 OK
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 H
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 56 OK
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64 H
  • 70 H
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74 H
  • 81
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95 PR
  • 106 PR
  • 155 H
Brygady piechoty
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25 OK
  • 26 OK
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 37
  • 38
  • 39 H
  • 40 H
  • 41 OK
  • 42 OK
  • 43 OK
  • 44 OK
  • 45 H
  • 46 H
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51 OK
  • 52 OK
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73 H
  • 74 H
  • 75 H
  • 76 H
  • 77 H
  • 78 H
  • 79 H
  • 80 H
  • 81 H
  • 82 H
  • 83 H
  • 84 H
  • 85 OK
  • 86 OK
  • 87 OK
  • 88 OK
  • 89 OK
  • 90 OK
  • 91 OK
  • 92 OK
  • 94
  • 96
  • 97
  • 98
  • 121
  • 122
Brygady górskie
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74
  • 75
  • 76
  • 77
  • 78
  • 79
  • 80
  • 81
  • 82
  • 83
  • 84
  • 85
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95
  • 96
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • 107
  • 108
  • 109
  • 110
  • 111
  • 112
  • 113
  • 114
  • 115
  • 116
  • 117
  • 118
  • 119
  • 110
  • 121
  • 112
  • 123
  • 114
  • 125
  • 116
  • 127
  • 118
  • 129
  • 130
  • 131
  • 132
  • 133
  • 134
  • 135
  • 136
  • 137
  • 138
  • 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich
Pułki strzelców krajowych
  • I
  • II
  • III
Bataliony strzelców polowych
  • 1
  • 2
  • 3
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 16
  • 17
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
Pułki piechoty Legionów Polskich
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7