Łysogóry

Łysogóry
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Najwyższy szczyt

Łysica

Długość

25 km

Jednostka dominująca

Góry Świętokrzyskie

Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Łysogóry”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Łysogóry”
Ziemia50°53′N 20°57′E/50,883333 20,950000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Łysogóry – najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich o długości około 25 km. Jedno z nielicznych w Górach Świętokrzyskich pasm, których wysokości względem otaczających je dolin są większe niż 300 m. Najwyższym szczytem jest Łysica o wysokości 614 m n.p.m.[1] Pasmo rozpoczyna się na północnym zachodzie od przełomu rzeki Lubrzanki, a kończy się na południowym wschodzie w okolicach Nowej Słupi.

Pasmo ze względu na krajobraz można umownie podzielić na dwie części: gęsto zalesioną (Puszcza Jodłowa) część wschodnią, wchodzącą w skład Świętokrzyskiego Parku Narodowego, ze szczytami Łysicy, Łysej Góry (inaczej Łyśca), Księżej Skały, Góry Huckiej, Sztymbera, Białej skały, Widnej Skały, i Chełmca, oraz słabo zalesioną i wyraźnie niższą część zachodnią, w skład której wchodzą Radostowa, Wymyślona i Kraiński Grzbiet.

Łysogóry zbudowane są głównie z górnokambryjskich kwarcytów, które tworzą szczytową partię grzbietu, a przeważnie także i partie stokowe. Charakterystyczną cechą Łysogór są często spotykane gołoborza – podszczytowe rumowiska skalne z kambryjskich piaskowców kwarcytowych. Największym jest Gołoborze Kobendzy (od nazwiska przyrodnika Romana Kobendzy) na północnym stoku Łysej Góry.

Geologicznym przedłużeniem Łysogór od strony zachodniej jest Pasmo Masłowskie, oddzielone przełomem rzeki Lubrzanki, a od strony południowo-wschodniej – oddzielone uskokiem łysogórskim Pasmo Jeleniowskie.

Przez pasmo przebiega szlak turystyczny czerwony Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków, niebieski szlak turystyczny z Wału Małacentowskiego do kapliczki św. Mikołaja oraz niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.

Główne szczyty

Gołoborze na szczycie Łysej Góry
  • Agata– 614 m n.p.m.[1]
  • Łysica 613 m n.p.m.[1]
  • Łysa Góra (Łysiec, Święty Krzyż) – 594 m
  • Księża Skała – 550 m
  • Hucka – 547 m
  • Biała Skała – 547 m
  • Widna Skała – 544 m
  • Sztymber – 530 m
  • Chełmiec – 456 m
  • Radostowa – 451 m
  • Kraiński Grzbiet – 428 m
  • Wymyślona – 415 m.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Badania: Łysica wyższa, niż do tej pory uznawano [online], Nauka w Polsce [dostęp 2019-11-19]  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Łysogóry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 864 .
  • Łysogóry, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 287 .
  • Archiwalne widoki i publikacja i górach w bibliotece Polona